تأثير اجراي مداخلات پرستاري توان‌بخشي بر كيفيت زندگي زنان داراي اختلال عملكرد مثانه نوروژنيك

هدف: مثانه نوروژنيك يكي از دلايل شايع ابتلا به بي‌اختياري ادراري است، كه مشكلات عديده ناشي از آن در دراز‌مدت بر كيفيت زندگي مبتلايان به‌ويژه زنان به دليل فقدان نقش‌هاي اجتماعي تأثير منفي مي‌گذارد. با‌توجه‌ به ماهيت مزمن اين اختلال اجراي مداخلات پرستاري توان‌بخشي جهت ارتقاي كيفيت زندگي اين بيماران توصيه شده است. بنابراين مطالعه حاضر با هدف بررسي اثربخشي مداخله چندوجهي پرستاري توان‌بخشي بي‌اختياري ادراري بر كيفيت زندگي زنان جوان و ميانسال مبتلا به مثانه نوروژنيك بوده است. روش بررسي: اين پژوهش يك مطالعه نيمه‌تجربي با طراحي قبل و بعد بود كه در سال 2021 در بيمارستان توان‌بخشي رفيده تهران، ايران انجام شد. اطلاعات مربوط به 30 نفر از زنان جوان و ميانسال 18 تا 60 سال بستري مبتلا به مثانه نوروژنيك جمع‌آوري شد. قبل و بعد از اجراي 6 هفته مداخله و پيگيري آن، پرسش‌نامه جمعيت‌شناختي و پرسش‌نامه كيفيت زندگي در بي‌اختياري را نمونه ها تكميل كردند. مداخله چندوجهي پرستاري توان‌بخشي بي‌اختياري ادراري شامل 2 بخش بود: سوندگذاري متناوب تميز ادراري و رفتاردرماني (تعيين زمان دفع ادرار، به تأخير انداختن دفع ادرار، تنظيم رژيم غذايي و مصرف داروها). اين مداخله در 7 جلسه آموزش 30 دقيقه‌اي به‌صورت روزانه حضوري و فردي در هفته اول و سپس پيگيري بيماران در 5 هفته (هفته‌هاي دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم) هفته‌اي 1 جلسه به‌صورت كلاس‌هاي مجازي و تماس‌هاي تصويري آنلاين در اپليكيشن واتساپ انجام گرفت. داده‌هاي جمع‌آوري‌شده در نرم‌افزار SPSS نسخه 25 و با استفاده از آزمون‌هاي آناليز واريانس يك‌راهه آنووا و تي زوجي در سطح معناداري 0/05 تجزيه‌و‌تحليل شدند. يافته‌ها: اكثر شركت‌كنندگان در سنين 20 تا 30 سال (30 درصد) و متأهل بودند (53/3 درصد). قبل و بعد از اجراي مداخله، كيفيت زندگي بيماران مبتلا به اختلال مثانه نوروژنيك از 11/07±46/46 به 9/46 ±66/23 افزايش يافت كه به لحاظ آماري معنادار بود (t=14/20، P 0/0001). همچنين اثرات رواني‌اجتماعي و محدوديت‌هاي رفتاري ناشي از بيماري بر‌اساس يكي از 3 خرده‌مقياس پرسش‌نامه كيفيت زندگي كاهش يافت. به علاوه كيفيت زندگي در افراد جوان‌تر، بيكار، مجرد، دچار آسيب نخاعي، دچار بوي بد بدن و افرادي كه مدت‌زمان تشخيص بيماري مثانه نوروژنيك در آن‌ها كمتر از يك سال بود، به‌طور معناداري كمتر از ساير شركت‌كنندگان بود (P 0/0001).نتيجه‌گيري: براساس نتايج مطالعه حاضر سوندگذاري متناوب تميز ادراري و رفتاردرماني مي‌توانند كيفيت زندگي بيماران مبتلا به مثانه نوروژنيك را بهبود بخشند. توصيه مي‌شود تا اثربخشي مطالعه در مدت‌زمان طولاني بررسي شود.