بررسي عملكرد سرمايه‌گذاري عاملي (بتا هوشمند) در بورس اوراق بهادار تهران

هدف: طي سال‌هاي اخير و به‌ويژه بعد از بحران مالي سال ۲۰۰۸، سرمايه‌گذاري عاملي به‌شكل گسترده‌اي در كانون توجه مديران دارايي در سراسر جهان قرار گرفته است. به‌دليل كمبود پژوهش در اين زمينه در بازار سرمايه ايران، هدف از اجراي اين پژوهش، ارزيابي عملكرد اين روش سرمايه‌گذاري در بورس اوراق بهادار تهران است. روش: در اين پژوهش عملكرد پنج پرتفوي تك‌عاملي، شامل عامل‌هاي مومنتوم، ارزش، اندازه، كيفيت و نوسان كم و سه پرتفوي چندعاملي در حد فاصل 1393/4/1 تا 1399/12/29 در بورس اوراق بهادار تهران بررسي شده است. براي اين كار پرتفوهاي مبتني بر پنج عامل مومنتوم، ارزش، اندازه، كيفيت و نوسان كم تشكيل شدند؛ سپس با استفاده از نتايج بخش قبل، سه پرتفوي چندعاملي هم‌وزن، معكوس نوسان و توزيع ريسك برابر، شكل گرفتند. در نهايت، نتايج به‌دست‌آمده از پرتفوهاي تك‌عامل و چندعاملي با شاخص كل و شاخص هم‌وزن مقايسه شدند. يافته‌ها: عملكرد تمام پرتفوهاي تك‌عاملي و چندعاملي به‌جز عامل مومنتوم در سطح اطمينان ۹۵ درصد از شاخص كل بهتر بود؛ اما در قياس با شاخص هم‌وزن نتايج متفاوتي به‌دست آمد و فقط دو پرتفوي مبتني بر عامل اندازه و پرتفوي چندعاملي هم‌وزن در سطح اطمينان ۹۵ درصد عملكرد بهتري از شاخص هم‌وزن داشتند. نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش بيانگر آن است كه طي دوره بررسي، عملكرد سرمايه‌گذاري عاملي، به‌جز عامل مومنتوم نسبت به شاخص كل بهتر بوده است؛ بنابراين سرمايه‌گذاري عاملي مي‌تواند به‌عنوان روشي قابل تأمل مدنظر سرمايه‌گذاران و مديران دارايي در بورس اوراق بهادار تهران قرار گيرد.