واكاوي در مفهوم كيفيت محيط شهري؛شناسايي معيارهاي مؤثر از ديدگاه شهروندان در شهر قزوين

سكونتگاه هاي انساني هنگامي ميتواند بيشترين مطلوبيت را براي ساكنين داشته باشد كه انتظارات و خواسته هاي آنها را برآورده نمايد. عدم برخورداري از كيفيات مطلوب محيطي در سال هاي اخير منجر به كمرنگ شدن عرصه زندگي اجتماعي وناكام ماندن فضاهاي شهري در جذب شهروندان، شده است.در اين ميان،شهر قزوين به عنوان يكي از شهرهاي مياني با پيشينه اي تاريخي، از اين قاعده مستثني نبوده و لزوم بازبيني ديدگاه شهروندان به اين مسئله، امري ضروري در برحه كنوني مي باشد.در همين راستا، پژوهش حاضر، با هدف شناسايي شاخص هاي موثر جهت ارتقاء كيفيت فضاهاي شهري درابعاد كالبدي- اجتماعي ، به بررسي ديدگاه شهروندان مي پردازد.به منظور كشف عوامل، از روش تحليل عاملي اكتشافي و براي تعيين اولويت عوامل كشف شده،از آزمون فريدمن استفاده شده است. روش تحليــل عاملــي اكتشــافي، در مــواردي بكار مي رود كه هدف اكتشــاف و يا توليد ابعاد پنهان تشــكيل دهنده پديــده مــورد بررســي اســت. تعداد پنج عامل در بعد اجتماعي و شش عامل در بعد كالبدي با استفاده از روش تحليل عاملي اكتشافي شناسايي شده اند. نتايج حاصل از آزمون فريدمن بيانگر اين است كه در بعد اجتماعي سه عامل امنيت اجتماعي(2.81) ، آسايش و راحتي(2.68) و همه شمول بودن(2.42) با توجه به ضريب اهميتشان(كوچكتر از 0.3)، در وضعيت پايينتر از حد قابل قبول قرار دارند. در بعد كالبدي نيزعامل كارايي(2.93) در حد پايين و عوامل دسترس خدماتي و ترافيكي(3.27) ، تنوع و گوناگوني(3.22) ، رنگ تعلق(3.9) و مطلوبيت فضايي(3.18) در حد متوسطي قرار دارند. نتايج: ارتقاء كيفيت محيط شهري، رفع مشكلات و توزيع عادلانه امكانات در سطح شهر نيازمند اقدامات موثر و برنامه ريزي هدفمند متناسب با نيازهاي شهروندان از جمله افزايش جذابيت و پرداختن به عرصه هاي جمعي، ايجاد زمينه لازم براي افزايش حضور شهروندان در فضاي شهري در جهت افزايش امنيت و آسايش، تقويت رنگ تعلق با افزايش حس مسئوليت پذيري در شهروندان و ايجاد بستر لازم جهت مشاركت آنها در فرآيندهاي تدوين برنامه و طراحي فضاهاي شهري ميباشد.