ساخت مقياس تجاري‌سازي دانش براي دانشگاه‌ها و اعتباريابي آن در دانشگاه گيلان

هدف: پژوهش حاضر با هدف ساخت مقياس تجاري‌سازي دانش براي دانشگاه‌ها و اعتباريابي آن در دانشگاه گيلان انجام شده است.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر با راهبرد تركيبي از نوع اكتشافي انجام شد. مشاركت‌كنندگان در پژوهش رؤسا، مديران گروه و استادان دانشگاه، متخصصان مراكز رشد دانشگاهي و پارك علم و فناوري در استان گيلان بودند. براي انجام پژوهش، در مرحله كيفي 30 نفر با استفاده از نمونه‌گيري هدفمند و در مرحله كمي، 230 نفر با روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. در مرحله كيفي، با نمونه ها مصاحبه عميق تا دستيابي به اشباع نظري موضوع انجام شد و در مرحله كمي، از مشاركت‌كنندگان درخواست شد تا به پرسشنامه پژوهش پاسخ دهند. براي تحليل اطلاعات مرحله كيفي از روش تئوري داده بنياد و براي تحليل داده‌هاي كمي از آمار توصيفي و استنباطي و نرم‌افزار SPSS و AMOS استفاده شد. جهت آزمون اعتبار پرسش نامه با بهره گيري از تحليل عاملي اكتشافي و تحليل عاملي تائيدي، روايي (سازه، همگرا، واگرا) و پايايي (ضريب آلفاي كرونباخ، پايايي تركيبي) ابزار موردبررسي قرار گرفت.بحث و نتيجه‌گيري: در مرحله كيفي، با استفاده از تحليل محتواي استقرايي مصاحبه ها و رويكرد سيستمي اشتراوس و كوربين در طي سه مرحله كدگذاري باز، محوري و انتخابي، 146 مفهوم اوليه، 23 مفهوم ثانويه و 9 مقوله عمده (سرمايه فكري، بهره‌وري دانشگاهي، سياست ها و قابليت‌هاي سازماني، نهادينه كردن تجاري‌سازي، بسترسازي، شبكه‌سازي (شبكه گرايي)، خلق دانش، دستيابي به توان رقابتي، قابليت تجاري‌سازي دانش) استخراج گرديد كه در مرحله كدگذاري محوري، مفاهيم به‌دست‌آمده از مرحله كدگذاري باز در قالب: شرايط علي، پديده محوري، عوامل زمينه‌اي، عوامل مداخله‌گر، راهبردها و پيامدها به هم مرتبط گرديد. درنهايت به‌عنوان نتيجه، فرم نهايي پرسشنامه بدين‌صورت تنظيم گرديد: عوامل علي از طريق 22 گويه، پديده محوري يا مؤلفه‌هاي تجاري‌سازي دانش از طريق 6 گويه، عامل شرايط زمينه اي (بستر و زمينه مناسب) جهت اجراي تجاري‌سازي دانش از طريق 32 گويه، عوامل مداخله گر و بازدارنده از طريق 10 گويه، عامل راهبردهاي تجاري‌سازي دانش از طريق 15 گويه و عامل پيامدهاي اجراي تجاري‌سازي دانش از طريق 15 گويه سنجيده شدند. نتايج تحليل عاملي نشان از برازش مطلوب هريك از گويه ها با عوامل داشت و نشان داد هريك از عوامل داراي بار عاملي مناسبي جهت پيش‌بيني ابعاد اصلي پرسشنامه هستند و در نتيجه ابزار طراحي‌شده از اعتبار و روايي بالايي برخوردار است و توان اندازه‌گيري تجاري‌سازي دانش دانشگاه‌ها را دارد. با توجه به نبود ابزار اندازه‌گيري بومي براي تجاري‌سازي دانش، به نظر مي رسد پرسشنامه طراحي‌شده بتواند اين خلأ را برطرف نمايد، بنابراين در پژوهش‌هايي كه ازاين‌پس پيرامون تجاري‌سازي دانش، مطالعه و بررسي آن در دانشگاه‌ها انجام بشود مي توان از اين پرسشنامه استفاده نمود.