مقايسه الگوهاي حكمراني دانشگاهي در كشورهاي منتخب

تغيير در الگوهاي حكمراني نظام آموزش عالي، بي‌ترديد تغييرات گسترده‌اي را در ساير اجزاء و عناصر اين نظام بر جاي خواهد گذاشت. نگاهي اجمالي به سير تحول نظام حكمراني دانشگاهي مشخص مي‌كند كه امروزه الگوهاي حكمراني نويني همچون الگوي بازار‌محور موردتوجه بسياري از نظام‌هاي آموزش عالي در سطح جهان قرارگرفته و كشورهاي مختلف در چارچوب‌هاي حقوقي، علمي و توسعه‌اي خود، به‌سوي الگوي حكمراني بازارمحور و جامعه‌محور درحركت‌اند. مقاله حاضر با بررسي سير گذار الگوهاي حكمراني دانشگاهي در قالب مطالعه‌اي تطبيقي از چهار كشور فرانسه، ايران، آلمان و ايتاليا درصدد پاسخ به اين سؤال است كه شيوه حكمراني بر دانشگاه‌ها در كشورهاي مذكور در طي سه دهه گذشته چه تحولاتي را تجربه كرده است. سؤال ديگري كه اين مقاله در پي پاسخ به آن است، اين است كه كدام‌يك از الگوهاي يادشده و يا تركيبي از آن‌ها كاركرد و منافع بيشتري براي نظام آموزش عالي ايجاد مي‌كند. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد، الگوهاي حكمراني دانشگاهي را مي‌توان عموماً در 4 دسته كلي شامل الگوي حكمراني بازارمحور، دولت‌محور، آكادميك و تركيبي، طبقه‌بندي و از ابعاد 12 گانه حكمراني دانشگاهي با يكديگر مقايسه نمود. يافته ديگر نشان مي‌دهد كه در سير گذار اين الگوها، تمايل به تغيير از الگوي دولت‌محور به الگوي آكادميك و سپس به الگوهاي بازار‌محور و نهايتاً تركيبي قابل‌مشاهده است. البته اين روند در همه كشورهاي موردبررسي اين پژوهش مشابه نبوده است و براي اين حركت، تغييرات قانوني و ساختاري در بدنه حكمراني دانشگاه اهميت زيادي دارد.