مقاومت خط‌مشي در طرح تحول نظام سلامت

در سپهر سياسي و خط‌مشي‌گذاري عمومي ‌مي‌توان موارد متعددي از خط‌مشي‌هاي عمومي‌ را يافت كه حتي با وجود ناكارآمدي، در برابر خاتمه‌يابي از خود مقاومت نشان داده، همچنان به بقاي خود ادامه مي‌دهند و علاوه بر هدر دادن منابع عمومي، ممكن است منجر به تشديد مسئله شوند. با توجه به اهميت اين موضوع، تاكنون در مطالعات حوزه خط‌مشي‌گذاري كشورمان مطالعات منسجمي‌در خصوص پديده مقاومت خط‌مشي‌هاي عمومي‌ صورت نگرفته است.  بنابراين، هدف اين پژوهش تبيين مفهوم «مقاومت خط‌مشي» و تعيين خصوصيات و ويژگي‌ها‌ي آن است. با توجه به غناي كم نظريه‌هاي مقاومت خط‌مشي، در اين تحقيق رويكردي كيفي اتخاذ شد. همچنين براي گردآوري داده‌ها ضمن استفاده از راهبرد نمونه‌گيري نظري با 11 نفر از خبرگان سازمان‌هاي دولتي و نهاد‌هاي پژوهشي حوزه‌ خط‌مشي‌گذاري مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته انجام شد. جهت تحليل داده‌هاي گردآوري شده نيز از روش تحليل مضمون استفاده شد. برابر با شبكه‌ مضامين ترسيم شده مشخص شد كه مقاومت خط‌مشي‌هاي عمومي‌داراي 3 مضمون فراگير، 11 مضمون سازمان‌دهنده و 41 مضمون پايه است. در پايان نيز جهت آزمون شبكه مضامين استنتاج شده و مطابقت آن با واقعيت‌هاي عيني، راهبرد مطالعه موردي به‌كار رفت و اين شبكه با خط‌مشي طرح تحول نظام سلامت (به‌عنوان يكي از خط‌مشي‌هاي مقاوم در برابر خاتمه‌بخشي) تطبيق داده شد. نتايج اين بررسي نشان مي‌دهد كه خط‌مشي طرح تحول سلامت به‌واسطه ويژگي‌هايي همچون: دوام نهادي، ابهام در جانشين‌پذيري، پيچيدگي بالا، هزينه‌هاي بالاي راه‌اندازي، مشاهده‌پذيري كم و دامنه‌ فراگير و همچنين در اثر پيشايندهايي چون درهم‌تنيدگي سياسي-اجتماعي و تعارض منافع در برابر خاتمه‌بخشي، مقاومت كرده است.