ارزيابي عملكرد مزرعه‌اي ماشين‌هاي مكانيزه برداشت بقاياي ذرت دانه‌اي به‌منظور تغذيه دام

در ايران، معمولاً كشاورزان بعد از برداشت ذرت دانه‌اي با مشكل بقاياي آن روبرو هستند. اين بقايا به‌صورت سوزاندن، چرا و خارج كردن از مزرعه تا حدودي كنترل مي‌شوند. همچنين وجود بقاياي به‌جامانده بعد از عمليات خاك‌ورزي، مشكلاتي مانند مصرف زياد بذر را براي كاشت محصول بعدي (مثلاً گندم) با ماشين خطي كار به دنبال دارد. پژوهش حاضر با هدف انتخاب ماشين مكانيزه مناسب براي برداشت بقايا و تعيين ارزش غذايي آن‌ها براي تغذيه دام انجام گرفت. ويژگي هاي عملكردي ماشين‌ها، مقدار بقايا و عملكرد بقاياي برداشت‌شده در واحد سطح اندازه‌گيري شد. پارامترهاي ارزيابي‌شده در آزمايشگاه نيز شامل ميزان ماده خشك و تركيب شيميايي آن‌ها، پروتئين خام، خاكستر، فيبر نامحلول در شوينده اسيدي (ADF)، ديواره سلولي (NDF)، ليگنين وقابليت هضم بودند. نمونه‌ها، تجزيه فيزيكي شده و ميزان رطوبت آن‌ها (در ساقه، برگ و گل‌آذين) اندازه‌گيري شد. نتايج تجزيه مركب در دو سال نشان داد كه ماشين‌هاي ساقه كن و علف چين به ترتيب 6994/2 و 6426/2 كيلوگرم بر هكتار، بيشترين ميزان برداشت كلي بقايا را به خود اختصاص داده و ازنظر معني‌داري مرتبه اول شد. ماشين ساقه خردكن با مقدار 2362/4 كيلوگرم بر هكتار، در مرتبه بعدي قرار داشت. بالاترين ظرفيت مزرعه‌اي براي ماشين ساقه‌كن با مقدار 0/86 هكتار بر ساعت بوده و ماشين هاي علف چين و ساقه خردكن به ترتيب با 0/54 و 0/43 هكتار بر ساعت در مراتب بعدي بودند. نتايج تجزيه مركب براي عملكرد ميزان پروتئين خام و انرژي قابل متابوليسم بقاياي برداشت‌شده توسط ماشين‌هاي ساقه كن، علف چين و ساقه خردكن با احتساب 99 درصد اطمينان، معني‌دار بوده و به ترتيب 359/5، 311/4 و 141/4 كيلوگرم بر هكتار و 18996/7، 16841/7 و 9569/6 مگاكالري بر هكتار (بر اساس ماده خشك) به دست آمد. همچنين عملكرد مواد مغذي بقاياي ذرت دانه‌اي در برگ، بيشتر از ساقه و در ساقه، بيشتر از گل‌آذين حاصل شد. بنابراين، ماشين ساقه كن عملكرد بهتري نسبت به ساير ماشين‌هاي برداشت بقايا نشان داد.