تعيين شاخص هاي روان سنجي و هنجاريابي آزمون هوش ماتريس هاي پيش‌رونده رنگي ريون كودكان در دانش آموزان ابتدايي

زمينه و هدف: آزمون هوشي ماتريس هاي پيش رونده ريون از آزمون هاي معتبر هوشي است كه به منظور سنجش و اندازه گيري هوش كلي (عامل عمومي) استفاده مي شود. فرم رنگي كودكان اين آزمون براي سنجش هوش كودكان 6 تا 11 ساله، ابزار سودمندي محسوب مي شود. هدف از اين پژوهش، تعيين شاخص هاي روان سنجي و هنجاريابي اين آزمون براي سنجش هوش دانش آموزان ابتدايي شهر رشت بود. روش: پژوهش حاضر از نوع هنجاريابي بود. در اين مطالعه جهت تعيين روايي مقياس از تحليل عامل تأييدي استفاده شد. جهت برآورد پارامترها از روش برآورد كمترين مربعات وزني تعديل شده با نرم افزار ام پلاس 7/4 استفاده شد. بدين منظور از جامعه آماري دانش آموزان دوره ابتدايي رشت كه در سال تحصيلي 1399-1400 مشغول به تحصيل بودند (48500)، نمونه اي به حجم 1643 دانش آموز به روش تصادفي خوشه اي از مناطق برخوردار و نيمه برخوردار انتخاب شده و مورد آزمون قرار گرفتند. ابزارهاي سنجش شامل ماتريس هاي پيش رونده رنگي ريون 36 گويه اي (1949) و بخش غيركلامي ويراست پنجم مقياس هوشي استنفورد بينه (1390) بود. يافته ها: در بررسي روايي آزمون، نتايج نشان داد همبستگي مثبت و معناداري بين مقياس ماتريسهاي پيشرونده رنگي ريون و استنفورد بينه وجود دارد (r=0/758, p 0/001) كه حاكي از روايي همگراي مطلوب ماتريس هاي پيش رونده رنگي ريون است. همچنين در برسي اعتبار اين آزمون، ضريب آلفاي كرونباخ و بازآزمايي در كل و به تفكيك جنسيت محاسبه شد كه هم ضرايب همساني دروني و هم ضرايب بازآزمايي مقياس ماتريس هاي پيش رونده رنگي ريون در كل مقياس و به تفكيك جنسيت، بيش از 0/7 به دست آمد. همچنين با استفاده از روش محاسبه نمرات استاندارد (نمرات z)، معادل هاي بهره هوشي دانش آموزان 6 پايه تحصيلي دختران و پسران (پايه هاي يكم تا ششم) در مقياس هوش استنفورد- بينه، با ميانگين 100 و انحراف معيار 15 به دست آمد. نتيجه گيري: ماتريس هاي پيش رونده رنگي ريون ابزار مناسبي براي اندازه گيري هوش عمومي است. تعيين هنجارهاي محلي براي آزمون هوش ماتريس هاي پيش رونده رنگي و مناسب بودن آزمون هاي روانسنجي غيركلامي با هدف شناسايي دانش آموزان با مشكلات يادگيري لازم است.