طراحي و اعتباريابي برنامه مداخله مبتني بر سيستم‌هاي يادگيري چندگانه براي دانش‌آموزان با اختلال يادگيري خاص با نارسايي در خواندن: مطالعه فراتركيب

زمينه و هدف: يكي از مهم ترين مهارت هايي كه در يادگيري دانش آموزان نقش اساسي ايفا مي كند، مهارت خواندن است. بنابراين هدف پژوهش حاضر، طراحي و اعتباريابي برنامه مداخله مبتني بر سيستم هاي يادگيري چندگانه براي دانش آموزان داراي اختلال يادگيري خاص با نارسايي خواندن بود.روش: اين پژوهش از نوع فراتركيب است. به همين منظور پنج پايگاه اطلاعاتي در بازه هاي زماني 2005 تا 2021 با استفاده از راهبرد جستجوي دقيق بررسي شدند. براي به دست آوردن مقالات منتخب جهت ورود به تحليل، از راهبرد جستجوي نظام مند استفاده شد. كليدواژه هاي يادگيري رويه اي، آماري، توالي، نارساخواني و معادل انگليسي آنها، Specific learning disability, Learning Systems, Dyslexia در پايگاه اطلاعاتي Scopus، Sciencedirect، PubMed، PsycINFO و Springe، Magiran, Sid, Noormags جستجو شدند. در نتيجه اين جستجو، 229 مقاله بازيابي و بر اساس ملاك هاي ورود و خروج، 22 مقاله براي ورود به پژوهش انتخاب شدند. براي تحليل داده هاي پژوهش از مدل هفت مرحله اي ساندلووسكي و باروسو استفاده شد. يافته ها: بر اساس كدهاي شناسايي شده، در كل 19 مقوله مربوط به سيستم هاي يادگيري و برنامه مداخله استخراج شد. برخي از مقوله هاي مربوط به سيستم هاي يادگيري عبارت اند از: ضمني بودن، غيركلامي بودن، تدريجي بودن، رفتاري بودن، شمارگاني بودن يادگيري؛ و مقوله هاي مربوط به برنامه مداخله عبارت بودند از: توالي ديداري، توالي شنيداري، توالي حركتي، هماهنگي حسي و حركتي، توالي زباني، بازي، راهبردهاي شناختي و فراشناختي، دقت و تمركز. مقوله هاي استخراج شده مورد توافق كدگذاران (كاپاي كوهن:0/65) قرار گرفت. سپس اهداف و محتوا و فعاليت هاي مرتبط با سيستم هاي يادگيري شناسايي و برنامه مداخله در 14 جلسه تنظيم شد. روايي اهداف و محتواي برنامه نيز با فرمول نسبت روايي محتوا با نمره 0/85 و نيز شاخص روايي محتوا 0/79 مورد تأييد قرار گرفت. نتيجه گيري: بر اساس اين مطالعه مي توان گفت توجه به سيستم هاي يادگيري، چارچوب مناسبي را براي طراحي برنامه مداخله و همچنين كار با دانش آموزان نارساخوان، فراهم مي كند. از يافته هاي اين مطالعه مي توان در طراحي برنامه هاي انفرادي و گروهي بهبود مهارت خواندن استفاده كرد و اين برنامه را به عنوان يك برنامه توان بخشي سودمند به متخصصان و درمانگران حوزه اختلال هاي يادگيري ويژه پيشنهاد داد.