ارزيابي تاثير محرك‌هاي استرس‌ محيطي در پيشگيري از جرم در طراحي‌‌شهري، مورد مطالعاتي: خيابان اصلي رجايي‌شهرِ كرج

وقوع جرم يكي از معضلات زندگي امروزه است و باعث كاهش سطح رضايت‌مندي آحاد جامعه، احساسِ ترس و پايين آمدنِ كيفيت زندگي ‌اجتماعي گرديده است. محيط، رفتار فرد و رفتار فردي، فضاي ‌اجتماعي را تعريف مي‌كند. فضاي ‌شهري و اجتماعي كه در آن احساس ‌امنيت متبلور شود، استرس درك‌شده شهروندان، كاهش خواهد يافت و اين امر از طريق طراحيِ ‌محيطي ‌پيشگيرانه از جرم و شناسايي محرك‌هاي استرس ‌محيطي (آلودگي ‌صوتي، آلودگي ‌هوا، اغتشاش ‌بصري، تراكم و ازدحام، مبلمان ‌شهري) و انعكاس راه‌حل مقابله با آن‌ها در طراحي‌شهري مي‌تواند تا حد زيادي عاملِ كاهش جرم و ارتقاء كيفيت و سرزندگي فضاي ‌شهري باشد كه اين مهم، هدف اصلي اين پژوهش است. پژوهش حاضر از روش توصيفي- تحليلي بر مبناي تحليل‌هاي آماري بهره مي‌برد. در بخش نخست، به مباحث نظري و شناخت ادبيات موضوع پرداخته شد كه با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و مقالات مرتبط تدوين گرديد. بخش دوم، به موردپژوهي اختصاص دارد و از راهبرد كمي در بستر پيمايشي استفاده شده است. داده‌هاي حاصل، توسط نرم افزار اس.پي.اس.اس2 مورد تحليل آماري قرار گرفت. جامعه آماري اين پژوهش به صورت تصادفي و در محدوده منطقه مورد مطالعه، يعني خيابان اصلي رجايي‌شهرِ شهر كرج، گزينش شد. ضريب پايايي پرسش‌نامه (آلفاي كرونباخ) جهت سنجش ميزان اعتبار سوالات پرسش‌نامه كه شامل ۳۷ سوال و جامعه آماري ۳۸۴ نفره بود، برابر با 0.764 مي‌باشد. يافته‌ها نشان داد، رابطه همبستگي متغيرهاي پژوهش برابر 0.803 بوده كه مبين همبستگي مستقيم و قوي بين متغير وابسته (طراحي شهري) و متغير مستقل (كاهش جرم، طراحي ‌محيطي پيشگيرانه از جرم و استرس محيطي) است. مطابق با يافته‌ها، نتايج نشان مي‌دهد كه در بُعد محرك‌هاي استرس ‌محيطي و طراحي‌ محيطي پيشگيرانه از جرم، اكثر شاخص‌هاي موثر، بالاتر از ميانه تحليلِ تئوري انجام‌شده بود و به عنوان عوامل بحراني محسوب مي‌شوند كه مي‌بايست جهت نيل به فضاي ‌شهري امن، به آن‌ها در طراحي‌شهري توجه ويژه نمود.