رتبه‌‌بندي نوين مراكز چندمنظوره شهري با تمركز بر مفهوم شادي

مفهوم شادي به دليل پيچيدگي و تنوع جهان‌‌بيني انسان در ادوار مختلف، تعاريف متفاوتي را به خود ديده است. در دوران باستان تا عصر روشنگري شادي تنها در حوزه سعادت، لذت و ايدئولوژي تعريف شده بود اما با آغاز عصر صنعت تا اواسط قرن بيستم، سنجه‌‌هاي عددي- اقتصادي در تعريف آن شروع به نقش‌آفريني كردند. اين نقش با شروع نيمه‌‌ي دوم قرن بيستم و پررنگ شدن مطالعات ميان‌‌رشته‌‌اي در حوزه اقتصاد شادي، جايگاه روابط و تعاملات اجتماعي را به عنوان شاخصي تعيين‌‌كننده در مؤلفه‌‌هاي اقتصادي بر شادي تبيين كرد. در اين مقاله، با توجه به نقش مراكز چندمنظوره شهري در امكان شكل‌‌دهي به تعاملات اجتماعي نوين، سعي شده است كه با تعريف مؤلفه‌‌هاي شادي ميزان اهميت هركدام از آن‌‌ها در مراكز چندمنظوه شهري با توجه به وجود كاربري‌‌هاي مختلف تجاري، فرهنگي و تفريحي در شش گزينه شامل مراكز چندمنظوره كوروش، ارگ، گالريا، سمرقند، هروي و كيان در شهر تهران مشخص شود. در اين راستا، ابتدا بر مبناي تحليل مطالعات پيشين، با محوريت شناسايي مؤلفه‌‌هاي تأثيرگذار بر افزايش تعاملات اجتماعي و شادي مخاطبان در مراكز چندمنظوره شهري، سه مؤلفه تنوع، تراكم و طراحي فضاي گسست به عنوان معيارهاي اصلي تحليل سلسه‌مراتبي تعريف شدند. سپس، با توجه به نياز رتبه‌‌بندي مراكز معرفي شده، مدل چندشاخصه‌ي سه سطحي بر اساس سه معيار اصلي (تنوع، تراكم و طراحي فضاي گسست) و نُه زيرمعيار (سينما، رستوران و فودكورت، فضاي بازي، فروشگاه‌‌ها، آسانسور و پله‌‌برقي، ارتباط با فضاي باز، گشودگي افقي، فضاي اشتراكي و امنيت) طراحي و اجرا شد. نتايج حاكي از اهميت نقش طراحي فضا در قالب وجود فضاي گسست به ‌عنوان مؤثرترين معيار در اولويت‌‌بندي فضاي چندمنظوره بر اساس مطلوبيت شادي است. علاوه ‌بر آن، با استناد به تحليل به‌ دست‌آمده، مشخص شد كه مركز چندمنظوره كوروش با بالاترين رتبه در رقابت با ساير گزينه‌‌ها، فضاي شادتري را براي متقاضيان خود فراهم آورده است.