طراحي الگوي توسعۀ گردشگري ميراث ناملموس در ايران با رويكرد داده‌بنياد

ايران، با بهره‌مندي از پهنۀ وسيع جغرافيايي، غناي تاريخي و تنوع قومي، ظرفيت‌هاي بسياري را براي توسعۀ گردشگري ميراث ناملموس دارد؛ اما تاكنون نظام مدوني براي جذب اين‌گونه گردشگر وجود نداشته است. ازاين‌رو، هدف از اين پژوهش طراحي الگويي براي توسعۀ گردشگري ميراث ناملموس در ايران با استفاده از رويكرد كيفي داده‌بنياد است. بدين منظور، مصاحبه‌اي نيمه‌ساختاريافته متشكل از پنج سؤال كلي با نوزده كارشناس در اين حوزه شامل استادان دانشگاه، مديران گردشگري و راهنمايان فرهنگي تورها انجام شد. اين كارشناسان با روش نمونه‌گيري هدفمند و با رويكرد گلوله برفي انتخاب شده بودند. داده‌ها با نرم‌افزار كيفي مكس‌كيودا و روش كدبندي دستي تجزيه‌وتحليل شد. به‌منظور بررسي روايي صوري و محتوايي، يافته‌ها در اختيار چند نفر از مشاركت‌كنندگان قرار گرفت و نظر آنان اِعمال شد. پايايي نيز با روش توافق درون‌موضوعي بررسي شد كه ميزان توافق 84 درصد به‌دست آمد. بنابر يافته‌هاي پژوهش، عوامل علّي شامل عوامل اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي، تاريخي و ديپلماسي، بسترها و زمينه‌ها شامل خط‌مشي‌گذاري، سازماني، آموزش و پژوهش و برنامه‌ريزي، موانع شامل نوگرايي (مدرنيسم)، ديوان‌سالاري (بروكراسي)، مديريت تعارض و دولت، راهكارها شامل بازاريابي، سيستم اطلاعاتي منسجم، مديريت رويدادها، پشتيباني و مشاركت، و نتايج و پيامدها شامل پيامدهاي اقتصادي، فرهنگي ـ اجتماعي، ادراكي، توسعه‌اي و پايداري بود. نتايج اين پژوهش به سياست‌گذاران توسعۀ گردشگري ميراث ناملموس در برنامه‌ريزي و اجرا كمك خواهد كرد.