نقش ويژگي‌هاي كالبدي حياط مدرسه در افزايش فعاليت بدني كودكان، بررسي ديدگاه دانش‌آموزان 8 تا 12 ساله‌ي شهر تهران

كودك در طي روز بخش زيادي از وقت خود را در فضاهاي داخلي مدرسه گذرانده و به فعاليت‌هاي غير فيزيكي مشغول است؛ بنابراين سهم زيادي از فعاليت‌هاي بدني و بازي‌هاي جسمي وي در حياط مدرسه اتفاق مي‌افتد. اگر حياط بستر مناسبي براي شكل‌گيري فعاليت‌‌هاي‌ بدني فراهم نكند، سهم بازي و تحرك جسمي كودكان كاهش مي‌يابد؛ كه اين كمبود فعاليت جسمي مضراتي براي سلامت كودكان به همراه خواهد داشت. هدف اين پژوهش بررسي تأثير ويژگي‌هاي كالبدي حياط مدرسه بر فعاليت فيزيكي كودكان است. اين پژوهش از نوع كمي- كيفي است كه با استفاده از پرسش‌نامه به سنجش ديدگاه كودكان در مورد ويژگي‌هاي حياط مدرسه پرداخته است. جامعه آماري مورد بررسي، كودكان ۸ تا 12 ساله‌ي شهر تهران بوده‌اند. نمونه‌گيري به ‌صورت خوشه‌اي چندمرحله‌اي انجام ‌شده است و در حوزه‌هاي انتخاب‌شده تعداد ۱۲۰ كودك به صورت داوطلبانه در نظرسنجي شركت نموده‌اند. براي گردآوري داده‌ها در گروه سني كودكان از پرسش‌نامه محقق‌ساخته ويژه‌ي كودك استفاده ‌شده است. پس از جمع‌آوري داده‌ها، اهميت هر كدام از معيارها با استفاده از آزمون تي تعيين و سپس مؤلفه‌ها رتبه‌بندي شدند. در رتبه‌بندي ريزعامل‌هاي محيطي مؤثر بر فعاليت فيزيكي، معيار «نور» با بيش‌ترين مقدار ميانگين نسبت به ساير معيارها در اولويت قرار دارد. پس ‌از آن به ترتيب معيارهاي خوانايي، ايمني كف‌سازي، تنوع شكل و ايمني زمين‌بازي بر ميزان فعاليت فيزيكي كودكان در حياط مدرسه تأثيرگذارند. فضاهاي جمعي در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفته و فعاليت گروهي آخرين رتبه را به خود اختصاص داده است. پس از تعيين نقش و اهميت محيط بر فعاليت كودكان، بر اساس تحليل عاملي، سه عامل استخراج شد. اين عوامل محيطي كه بر فعاليت بدني تأثير مي‌گذارد عبارت‌اند از: جذابيت محيط ، اجتماع‌پذيري محيط و بازي‌سازي محيط . توجه به هر يك از اين عوامل در فرايند طراحي فضاهاي باز در مدارس مي‌تواند فعاليت و سلامت كودكان را بهبود بخشد.