توسعه شهرك‌هاي گلخانه‌اي و تاثير آن بر تراز آب زيرزميني آبخوان‌هاي حوضه آبريز آجي‌چاي با استفاده از مدل SWAT

كشت محصولات كشاورزي در محيط گلخانه به علت ايجاد شرايط مناسب رشد گياه در طول سال، افزايش چند برابري توليد و كاهش آب مصرفي يكي از راه كارهاي اصلي استفاده بهينه از منابع آب مي باشد. در اين تحقيق دو سناريو با توجه به سياست هاي فعلي توسعه شهرك هاي گلخانه اي در كشور ايران و يك سناريو ايده آل (سناريو سوم) جهت توسعه شهرك هاي گلخانه اي تنظيم گرديده است. جهت ارزيابي اثرات اجراي سناريوهاي توسعه شهرك هاي گلخانه اي از مدل ابزار ارزيابي آب و خاك (SWAT) استفاده گرديد. شاخص هاي آماري حاكي از دقت بسيار بالاي شبيه سازي ايستگاه هاي آب سنجي مورد مطالعه مي باشد، بطورريكه در ايستگاه آب سنجي آخولا (خروجي حوضه) آماره هاي همبستگي، نش-ساتكليف و مجذور ميانگين مربعات خطا در دوره واسنجي به ترتيب برابر با 0.92، 0.83 و 6.48 مترمكعب بر ثانيه و در دوره صحت سنجي به ترتيب برابر با 0.86، 0.73 و 3.23 مترمكعب بر ثانيه بوده است. توسعه شهرك هاي گلخانه اي با مساحت 1875 هكتار در حوضه آجي چاي به ازاي سناريو اول و دوم به ترتيب موجب افت متوسط 11.68 و 4.41 متري تراز آب زيرزميني آبخوان هاي حوضه آجي چاي نسبت به شرايط اوليه گرديده است. شبيه سازي سناريو سوم باعث افزايش تراز آب زيرزميني آبخوان هاي تبريز، آذرشهر، دامنه شمالي سهند، بستان آباد، دوزدوزان، مهربان، بيلوردي، اسب فروشان و سراب به ترتيب برابر با 4.12، 2.73، 1.45، 8.88، 10.93، 2.90، 4.79، 2.99 و 3.31 متر و جبران حجم زيادي از بيلان منفي آن ها شده است. نتايج نشان دادند كه توسعه شهرك هاي گلخانه اي با استفاده از منابع آبي جديد مي تواند باعث افزايش توليد محصولات كشاورزي و همچنين تشديد روند كاهشي تراز آب زيرزميني گردد.