بررسي ارتباط بين چشمه ها با رودخانه، عوامل زمين شناسي و زمين ساختي (مطالعه موردي: شهرستان كامياران)

پراكندگي چشمه ها و ميزان آبدهي آن ها تحت تأثير پارامترهاي مختلفي ازجمله تكتونيك، اقليم، زمين شناسي، فاصله از شبكه زهكشي، ژئومورفولوژي و غيره قرار دارد. تحقيق حاضر با هدف بررسي تأثير پارامترهاي ساختاري، ليتولوژي و شبكه زهكشي بر دو شاخص مربوط به چشمه ها، از جمله تعداد و آبدهي سالانه در محدوده شهرستان كامياران واقع در استان كردستان صورت گرفته است. همچنين روابط همبستگي بين چشمه هاي موجود در حوزه هاي آبخيز و ايستگاه هاي هيدرومتري پائين دست آن ها بررسي شده است. جهت نيل به اهداف تحقيق داده هاي مربوط به آبدهي چشمه هاي شهرستان، سازندهاي زمين شناسي و موقعيت گسل ها، مدل رقومي ارتفاع (DEM) و شبكه زهكشي تهيه شده و نسبت به دو پارامتر مذكور مورد بررسي قرار گرفته اند. همچنين با استخراج حوزه هاي آبخيز بالادست ايستگاه هاي هيدرومتري روابط بين چشمه هاي بالادست آن ها با رواناب حوضه ها به دست آمده است. نتايج حاصل مؤيد آن است كه بين تعداد چشمه ها و فاصله از گسل ارتباط تنگاتنگي با ضريب همبستگي 0.947 وجود دارد. همچنين همبستگي بين تعداد چشمه و فاصله از رودخانه معنادار بوده و در حدود 0.76 است. اما بين اين دو پارامتر با ميزان آبدهي چشمه ها ارتباط بارزي برقرار نمي باشد. متغير آبدهي با جنس سازند ارتباط معناداري دارد به گونه اي كه سازند آهك ماسه اي بيش ترين مقدار آبدهي سالانه و سازندهاي آندزيت، ميكروگرانيت و شيل هاي سيلتي نيز كم ترين مقادير آبدهي را دارند. در رابطه با روابط همبستگي بين چشمه ها و ايستگاه هاي هيدرومتري نيز نتايج نشان داد كه بين پارامترهاي دما و تخليه سالانه روابط معني داري وجود دارد اما بين شاخص هاي pH و EC هيچ گونه ارتباط معني داري برقرار نمي باشد.