آيا هرمنوتيكِ خود امري مرَضي ست؟ (سمپتوم شناسي در كار فوكو)

مفهوم هرمنوتيك سوژه نزد فوكو، فضا را براي شكل تازه اي از مطالعاتِ خود، واكاوي نسبت حقيقت و سوژه، و توسعۀ معرفت به مكانيسم هاي مراقبتِ نفس فراهم آورد. از نظر فوكو، هرمنوتيك سوژه برخلاف تكنولوژي هاي سنتّيِ خود، شكل ساده اي از يك كردار مراقبتِ نفس براي دست يابي به قسمي تعالي اخلاقي نيست؛ بلكه سراسر سامانۀ علوم انساني، ادبيات مدرن و دانش هاي همبستۀ آنها را صورت بندي و فرّآوري مي نمايد. در اينجا ديگر نه اجباري بيروني براي افشا و در معرض تأويل قرار دادنِ خود، بلكه قسمي ميل مرَضي به تخليۀ مكنونات دروني به مثابه يك متن، و در پيشگاه امر نمادين قابل تشخيص است. اين اشتياق مفرط و انحرافي به امر نمادين كه مفصل بندي منفعلانه اي از ميل سوژه را هدف گذاري مي كند، مي تواند به مثابه امري مرضي، سمپتوم شناسي گردد. در پژوهش حاضر، پنج سمپتوم باليني شامل درون نگري، وجه نارسيسيستي، مازوخيستي، وسواسي و زنانگي زبان در هرمنوتيك خودِ مورد نظر فوكو و در چارچوب مباني روانكاوي فرويدي، شناسايي گرديد. سمپتوم هايي كه همگي سويه اي نوروتيك داشته و حاكي از آنند كه مي توان هرمنوتيك خود را در كلاسه بنديِ اختلالات ميل، در دستۀ نِوروزها قرار داد. اختلالي كه ويژگي بنيادي آن مغلوب شدنِ ايد (ناخودآگاهي) به مثابه مكان هندسيِ اصل لذت، در برابر اصل واقعيت و نمودهاي خارجي آن (فرهنگ، اخلاق، قانون و..) است.