ميل و جامعه: دربارۀ دو نوع اقتصاد ميل در لكان و دلوز

در نظريۀ متأخر ميل مي توان دو اقتصاد مهم ميل را نزد لكان و دلوز شناسايي نمود؛ صورت بندي هايي متفاوت از گسترش ميل كه هر يك نسبت هايي ويژه با سوژه و جامعه برمي سازد. دلوز با طرح شيزوكاوي در برابر روانكاوي، به طور كامل از سنت فرويدي گسسته و شكل تازه اي از اقتصاد ميل را بنيان مي نهد. در برابر صورت بندي اُديپي ميل در لكان كه با ارجاع پيوسته به يك ابژۀ غايي مفقوده، ميل در حركتي جريان گردابي حول يك هستۀ اُديپي به گردش در مي آيد، در طرح آنتي اُديپي-ريزومي دلوز، بدن بدل به يك ماشين ميل ورز مي شود كه ميل را در مسيرهايي ريزوماتيك، رو به خارج توليد و به حركت در مي آورد. در مجموع مي توان دو نوع اقتصاد ميل را در اينجا از هم بازشناخت: درون گستري ميل در لكان و برون گستري ميل در دلوز. همچنين در لكان، مفاهيم فقدان و فانتزي كه اقتصاد ميل را سامان مي دهند، و در دلوز مفهوم بدن بدون اندام با توليد ميل به مثابه نيرو، اشكال ويژه اي از رابطۀ ميل و جامعه را صورت بندي مي كنند.