بررسي اثر تراكم كاشت، اندازه بنه و عمق كاشت بر خصوصيات بنه استحصالي از مزارع ازديادي بنه زعفران

به منظور بررسي اثر تراكم كاشت، وزن بنه و عمق كاشت بر خصوصيات بنه استحصالي از مزار ازديادي بنه زعفران، آزمايشي به صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي(ايستگاه تحقيقات گناباد با عرض جغرافيايي 34 درجه و 21 دقيقه شمالي و طول جغرافيايي 58 درجه و 41 دقيقه شرقي) در سال زراعي 98-1397 و 99-1398 انجام شد. در اين تحقيق تيمار تراكم كاشت در چهار سيژ شامل 60 ،90 ،120 و 150 بنه در متر مربع در كرت اصلي و فاكتوريل عمق كاشت در دو سيژ شامل 1 ±15 و 1 ±25 سانتي متر از سيژ خاك و نيز وزن بنه در دو سيژ شامل 1±4 و 1±8 گرم در كرت فرعي قرار داشتند. در اين آزمايش صفات تعداد بنه دختري در متر مربع، ميانگين وزن تر تك بنه، مجموع وزن تر كل بنه هاي دختري، نسبت وزن بنه برداشت شده به بنه كاشت شده در متر مربع، ضريب تكثير، نسبت مجموع طول برگ به مجموع وزن بنه برداشت شده در متر مربع اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه افزايش تراكم از 60 به 150 بنه در متر مربع سبب شد تا در سال اول و دوم به ترتيب تعداد بنه دختري در متر مربع 44 و 52 در صد و مجموع وزن كل بنه هاي دختري در متر مربع 28 و 20 در صد افزايش، و ميانگين وزن تر تك بنه 25 و 44 درصد، نسبت وزن كل بنه هاي برداشت شده به كاشت شده 46 و 52 درصد و ضريب تكثير بنه 16 و 23 درصد كاهش يابد. افزون بر اين افزايش وزن بنه مادري و كاشت سطحي موجب افزايش تعداد بنه دختري، ميانگين وزن تر تك بنه دختري، مجموع وزن تر كل بنه هاي دختري و ضريب تكثير گرديد. نتايج نشان داد افزايش وزن بنه مادري از 4 به 8 گرم مجموع وزن تر كل بنه هاي دختري را در عمق 15 سانتي متر نسبت به 25 سانتي متر افزايش بيشتري داد (61 در صد در مقابل 55 درصد). در مجموع چنين بنظر مي رسد كه حداقل در مزارعي كه با هدف استحصال بنه هاي بذري در سال هاي اول كشت مي شوند، استفاده از تراكم 120 بنه در مترمربع با استفاده از بنه هاي مادري استاندارد (يعني ميانگين وزن بنه 8 گرم) و كاشت سطحي (يعني عمق كاشت 15 سانتيمتر) قابل توصيه باشد، ولي جهت مزارع عملكردي بنه هاي مادري درشت تر با وزن 8 گرم تنها در سال هاي اوليه از اولويت نسبي برخوردار بوده و با افزايش سن مزرعه از اهميت اثر آن كاسته مي شود.