ارزيابي مديريت آبياري و تغذيه اي زعفران در بين گروه هاي مختلف توليدكننده در مقايسه با توصيه هاي كارشناسان

اين تحقيق به صورت پرسشنامه‌اي و نيز با كمك گرفتن از نتايج آناليز خاك (محتواي مادۀ آلي، نيتروژن، فسفر و پتاسيم) مزارع زعفران شهرستان تربت‌حيدريه در سال 1400-1399 اجرا شد. در اين پژوهش روش‌هاي مديريت آبياري و تغذيه‌اي زعفران در بين سه گروه‌ توليدكننده (كشاورزان پيشرو يا خبره، كشاورزان ماهر و كشاورزان معمولي) مورد بررسي قرار گرفت و با توصيه‌هاي كارشناسان علم زعفران مقايسه شد. قرارگيري كشاورزان در سه طبقۀ مورد اشاره بر اساس عملكرد كلاله در ارتباط با سن مزرعه بود. نتايج نشان داد بيشتر كشاورزان ماهر و پيشرو از روش مديريت تغذيه تلفيقي مصرف كود آلي با كود شيميايي استفاده مي‌كنند (حدود 65 درصد)، در حالي‌كه مصرف منفرد كود شيميايي در بين كشاورزان معمولي بيشترين فراواني (47/5 درصد) را داشت. ميانگين مصرف كود دامي براي كشاورزان معمولي، ماهر و پيشرو به‌ترتيب 5/0، 6/3 و 10/7 تن در هكتار در سال (كمتر از مقدار 19/2 تن توصيه شده توسط كارشناسان) و ميانگين مصرف نيتروژن به‌ترتيب 49/5، 56/5 و 87 كيلوگرم در هكتار در سال (در برابر 93/3 كيلوگرم توصيه شده توسط كارشناسان) بود. مصرف فسفر و خصوصاً پتاسيم در بين كشاورزان چندان متداول نبود. ميانگين محتواي ماده آلي مزارع 0/68 درصد، نيتروژن 0/041 درصد، فسفر 16/1 و پتاسيم 292 قسمت در ميليون بود كه بيانگر فقر خاك هاي زيركشت زعفران از نظر مادۀ آلي و تا حدودي نيتروژن مي‌باشد. تعداد دفعات مصرف برگي عناصر غذايي براي مزارع كشاورزان معمولي، ماهر و پيشرو به‌ترتيب 0/23، 0/65 و 1/0 نوبت در هر سال و متوسط تعداد دفعات آبياري به‌ترتيب 3/2، 3/6 و 4/6 نوبت در طي فصل رشد زعفران بود كه كمتر از مقادير توصيه شده توسط متخصصان مي‌باشد (به‌ترتيب 2/55 و 5/8 نوبت در سال). آبياري تابستانه (44/4 درصد از كشاورزان) و نيز روش آبياري باراني (26/8 درصد از كشاورزان) در بين كشاورزان پيشرو رواج بيشتري داشت. در مجموع، فقر ماده آلي و كمبود نيتروژن خاك، عدم رعايت تعداد دفعات مناسب محلول‌پاشي برگي و عدم استفاده روش‌هاي آبياري نوين از مهمترين ضعف‌هاي مديريتي مزارع زعفران بود.