تغييرات برخي از شاخص‌هاي رشدي و عملكرد زعفران (Crocus sativus L.) در ارتفاعات مختلف از سطح دريا

زعفران در بسياري از مناطق جهان با اقليم‌هاي مختلف كشت مي‌شود. اما بهترين اقليم براي رشد آن آب و هواي مديترانه‌اي با تابستان خشك مي‌باشد. مطالعه حاضر به منظور ارزيابي برخي شاخص‌هاي رشد زعفران در سال 99-1398 در چهار منطقه با ارتفاع متفاوت از سطح دريا در شهرستان ساري انجام شد. اين مناطق شامل دشت ساري (هم‌تراز با سطح دريا)، سركت (350 متر بالاتر از سطح دريا)، رسكت (900 متر بالاتر از سطح دريا) و مرگاو (1350 متر بالاتر از سطح دريا) مي باشد. آزمايش حاضر در هر منطقه در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. تيمار آزمايش شامل اندازه بنه در سه گروه وزني ريز (2±4 گرم)، متوسط (2±10 گرم) و درشت (2±15 گرم) و صفات اندازه‌گيري شده شامل شاخص سطح برگ، ماده خشك تجمعي، سرعت رشد، سرعت نسبي رشد و عملكرد زعفران بود. نتايج نشان داد كه روند توسعه سطح برگ زعفران در تمامي مناطق تحت مطالعه روندي غيرخطي داشته و از تابعي لجستيك-پيك پيروي مي‌كند. بر اساس نتايج، تفاوت قابل توجهي بين روند توسعه سطح برگ در ميان اندازه‌هاي مختلف بنه مادري در همه مناطق مشاهده شد و روند تغييرات شاخص سطح برگ طي فصل رشد براي بنه درشت‌تر نسبت به بنه‌هاي ريزتر از ميزان بالاتري برخوردار بود. روند تغييرات تجمع ماده خشك نيز در تمامي مناطق مورد آزمايش از يك روند سيگموئيدي برخوردار بود. ينه درشت ميزان تجمع ماده خشك بالاتري در طي فصل رشد نشان داد. اگر چه روند تغييرات سرعت رشد زعفران در مناطق با ارتفاع بالاتر از سطح پايين‌تري برخوردار بود؛ اما ميزان نوسان سرعت رشد و يا بعبارتي اختلاف بين حداقل و حداكثر سرعت رشد طي فصل در دو منطقه مرتفع‌تر نسبت به مناطق پست‌تر كمتر بود. روند رشد زعفران در چهار منطقه نشان داد كه در مناطق با ارتفاع بيشتر از سطح دريا طول فصل رشد بيشتر مي‌شود و بدنبال رشد رويشي بيشتر و تخصيص ماده خشك بيشتر به اندام ذخيره‌اي، بنه بزرگتري توليد و پتانسيل افزايش عملكرد گل و كلاله خشك زعفران در سال بعد افزايش مي‌يابد.