تحليل سياست‌ها و برنامه‌هاي توسعه‌ي ايران با تأكيد بر امنيت غذايي پايدار شهري

غذا هم به موضوعي محوري در توسعه و هم به چشم‌اندازي براي ادغام و رسيدگي به طيف وسيعي از چالش‌هاي جهاني معاصر تبديل شده است و توجه سطح بالايي را در بحث‌هاي سياست بين‌المللي و در ميان بازيگران جهاني، ملي و محلي به خود جلب كرده است. همچنين غذا مسئله‌اي سياسي است كه در مورد چگونگي تشكيل و تغيير سيستم‌هاي غذايي و ماهيت روابط قدرت بين بازيگران مختلف بحث‌هايي را مطرح مي‌كند. در اين ميان سياست‌هاي دولت به‌عنوان قوي‌ترين بازيگر سيستم‌هاي غذايي، تأثير بي‌بديلي در دستيابي به امنيت غذايي پايدار و تحقق حق بر غذاي ساكنان شهري و روستايي دارد. تحقيق حاضر از لحاظ روش‌شناسي در زمرة تحقيقات كيفي قرار دارد كه با روش تحليل مضمون برنامه‌هاي توسعة جمهوري اسلامي ايران با تأكيد بر امنيت غذايي پايدار شهري انجام شده است. ساختاربندي مضامين با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA 2020 صورت‌گرفته است. مضامين مرتبط با امنيت غذايي در قالب چهار شاخص موجود بودن، دسترسي، بهره‌مندي و ثبات دسته‌بندي شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه رويكرد برنامه‌هاي توسعه به امنيت غذايي هنوز بنيان روستايي دارد و شهرها بيشتر به‌عنوان مصرف‌كنندگان توليدات روستايي مطرح هستند و برنامه‌ريزي سيستم‌هاي غذايي پايدار در متن اين برنامه‌ها به‌صورت جدي پيگيري نشده است؛ لذا تحقق امنيت غذايي به‌عنوان خروجي سيستم‌هاي غذايي پايدار و تحقق حق بر غذاي ساكنان شهري با مشكل روبه‌رو است. در همين راستا رويكرد برنامه‌هاي توسعه بايد بر يكپارچه‌سازي سياست‌هاي غذايي و پايداري توليدات و برخورد هماهنگ با چالش‌هاي غذايي استوار باشد. پيشنهاد مي‌شود در فرايند وضع قوانين توسعه، ادغام سياست‌هاي غذايي پايدار و نقش برنامه‌ريزان شهري در سياست‌گذاري غذاي شهري در دستور كار قرار بگيرد.