ارزيابي عوامل انساني كار با ماشين‌آلات معدني و عمراني بر اساس چك‌ليست شاخص‌هاي ارگونوميكي

سابقه و هدف: اپراتور ماشين‌آلات معدني و عمراني تحت تأثير مستقيم خطرات و حوادث اين ماشين‌آلات و همچنين احتمال آسيب‌ديدگي و بروز بيماري‌هاي شغلي و حرفه‌اي قرار دارد. شاخص‌هاي ارگونوميك طراحي و وضعيت موجود ماشين‌آلات، نقش مهمي در كاهش عوامل خطرزاي مربوط به صدمات شغلي دارند.مواد و روش‌‌ها: جمعيت مطالعه‌شده در اين تحقيق شامل 80 دستگاه از ماشين‌آلات دو شركت پيمانكار راه‌سازي و باطله‌برداري معادن بودند. با استفاده از چك‌ليستي شامل ۲۵ سؤال براي شاخص‌هايي نظير دسترسي به كابين، محل استقرار كاربر، دسترسي به اهرم‌هاي كنترل، ميزان ديد و عوامل محيطي مانند سطح صدا و ارتعاش در فضاي كابين بر اساس روش امتيازبندي شاخص‌هاي ارگونوميك كابين، امتياز منفي كل هر ماشين محاسبه شد. در اين طبقه‌بندي هر ماشيني كه امتياز منفي كمتري دريافت كند، از نظر ارگونوميك ماشين بهتري خواهد بود. يافته‌ها: با افزايش عمر ماشين‌آلات، ميزان امتياز منفي آن‌ها نيز افزايش مي‌يابد. بيشترين سطح نارضايتي به ترتيب مربوط به متغيرهاي ميزان صداي كابين، ميزان ارتعاش احساس‌شده، طراحي فضاي كابين و صندلي اپراتور، تهويه هواي كابين و سهولت دسترسي بود. نتيجه‌گيري: با توجه به محدوديت مالي در بيشتر شركت‌هاي معدني و عمراني به نظر مي‌رسد اجراي برنامه‌هاي نگهداري از ماشين‌آلات با استفاده از تجهيزات و قطعات به‌روز و كارآمد براي جايگزيني قطعات قديمي و ازكارافتاده و همچنين آموزش كاربران براي تطبيق دادن كابين با نيازهاي شخصي كه هزينه چنداني را در پي نخواهد داشت، زمينه را براي بهبود شرايط ارگونوميك ماشين‌آلات موجود فراهم مي‌كند.