ارائه‌ي الگوي پذيرش فناوري اينترنت اشياء در بخش كشاورزي ايران

مقدمه و هدف: كشاورزي سنتي ديگر قادر به تأمين پايدار غذاي ايمن و مغذي براي سياره اي كه تا سال 2050 جمعيت آن به بيش از 9 ميليارد نفر خواهد رسيد، نيست. اين موضوع سبب روي‌آوري پژوهشگران به پژوهش در زمينه كشاورزي مدرن و عوامل مؤثر و مرتبط با آن شده است. در اين راستا، پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل پذيرش فناوري اينترنت اشياء در بخش كشاورزي انجام شده است. مواد و روش‌ها: در پژوهش حاضر، طي دو مرحله شاخص ها و عوامل مؤثر بر به كارگيري فناوري اينترنت اشياء در بخش كشاورزي استخراج گرديد. در مرحله اول و با استفاده از تحليل محتوا، تحقيقات صورت گرفته در حوزه فناوري اينترنت اشياء در بخش كشاورزي مورد بررسي قرار گرفتند. در مرحله بعد، با تكنيك دلفي و نظرسنجي از 15 نفر از خبرگان حوزه فناوري اينترنت اشياء كه به صورت هدفمند و به روش گلوله برفي انتخاب شدند، شاخص هاي مؤثر بر پذيرش فناوري اينترنت اشياء در بخش كشاورزي استخراج شدند. يافته‌ها: يافته هاي مرحله ي اول پژوهش نشان داد كه، 25 شاخص بر پذيرش اينترنت اشياء در بخش كشاورزي مؤثرند كه در مرحله ي دوم با نظرسنجي از خبرگان 38 شاخص به شاخص هاي مرحله ي اول اضافه گرديد. در مجموع يافته هاي پژوهش حاكي از آن بود كه 63 شاخص در قالب 11مقوله و 4 بُعد در پذيرش فناوري اينترنت اشياء در بخش كشاورزي مؤثرند. مفاهيم اصلي شامل عوامل محيطي، فناوري، اقتصادي و اجتماعي-فرهنگي و مقوله هاي فرعي شامل عوامل هزينه اي، مشوق هاي مالي، عوامل درآمدي، عوامل سازماني، قوانين و سياست ها، عوامل زراعتي-بوم شناختي، زيرساخت فناوري، عوامل امنيتي، قابليت ها و ويژگي هاي IoT، عوامل انساني و فرهنگ سازي هستند. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج پژوهش، براي تسهيل ورود و راه اندازي فناوري اينترنت اشيا در بخش كشاورزي لازم است بسترسازي صورت گيرد. كه اين بسترسازي و انجام تغييرات و اصلاحات در هر چهار عامل اصلي محيطي، فناوري، اقتصادي و اجتماعي-فرهنگي ضروري به نظر مي رسد. پيشنهاد مي شود در اين راستا دولت، به ايجاد قوانين حامي حريم خصوصي و مالكيت داده و اصلاح قانون بهره وري بخش كشاورزي با تأكيد بر استفاده از فناوري اينترنت اشياء اقدام نمايد. علاوه بر اين همكاري بين متخصصين آكادميك كشاورزي و فناوري اطلاعات، توسعه شركت هاي دانش بنيان در حوزه اينترنت اشياء در بخش كشاورزي و ايجاد رشته دانشگاهي IoT پيشنهاد مي گردد.