تأثير ضدعفوني بذر بر روي شاخص‌هاي كيفي جوانه‌زني و وقوع بيماري سياهك آشكار جو

آسان‌ترين و به صرفه‌ترين روش جلوگيري از خسارت بيماري سياهك آشكار جو كاربرد بذر سالم و ضدعفوني با قارچكش‌هاي شيميايي است. هدف از اين پژوهش بررسي آلودگي مزارع جو به بيماري سياهك آشكار و تأثير آلودگي بذر و ضدعفوني با قارچكش‌هاي ايپروديون-كاربندازيم و كاربوكسين تيرام روي صفات مرتبط با جوانه‌زني، وقوع بيماري و پاسخ‌ هاي سيستم دفاع آنتي اكسيداني است. نمونه‌هاي بذري از مزارع استان‌هاي اصفهان، مركزي، زنجان، تهران، البرز، آذربايجان غربي، همدان، خراسان رضوي، قزوين، قم، سمنان، فارس، خراسان جنوبي، خراسان شمالي، سيستان و بلوچستان، كهگيلويه و بويراحمد، خوزستان و ايلام جمع‌آوري و از نظر آلودگي به سياهك آشكار بررسي شدند. در مجموع، حدود 13 درصد از مزارع در دامنه 1.1 - 0.05 درصد به بيمارگر سياهك آشكار آلوده بودند. آلودگي بذر بدون تأثير روي درصد جوانه‌زني به‌طور قابل‌توجهي موجب كاهش شاخص‌هاي بنيه شد. ضدعفوني با قارچكش‌هاي شيميايي موجب بهبود شاخص وزني بنيه، ضريب سرعت و متوسط زمان لازم براي جوانه‌زني بذور سالم و آلوده شد. به طور كلي، كارايي قارچكش‌هاي شيميايي روي ميزان وقوع بيماري بر اساس نوع قارچ‌كش و ميزان آلودگي بذر متفاوت بود. ضدعفوني بذر با ايپروديون-كاربندازيم در مقايسه با كاربوكسين تيرام به طور معني‌ داري موجب بهبود خصوصيات كيفي بذر و كاهش ميزان وقوع بيماري شد. بررسي سازوكارهاي بيوشيميايي نشان داد كه سطح فعاليت  آنتي اكسيدانت‌هاي آنزيمي (آنزيم‌هاي سوپراكسيد ديسموتاز، كاتالاز و پلي فنل اكسيداز) و محتواي تركيبات فنلي در سنبله‌ هاي حاصل از بذر آلوده و ضدعفوني شده بالاتر از شاهد سالم بود. همچنين، ضدعفوني با قارچكش‌هاي شيميايي موجب افزايش محتواي پروتئين كل و كاهش شاخص پراكسيداسيون غشاي سلولي در مقايسه با شاهد شد. اين پژوهش يافته‌هاي جديدي را درباره تأثير آلودگي بذرزاد در بروز تنش اكسيداتيو و نقش قارچكش‌هاي شيميايي در تحريك سيستم‌ دفاع آنتي‌اكسيداني در مقاومت پايه جو ارائه مي‌دهد كه مي‌توانند در مديريت مؤثر بيماري مورد استفاده قرار گيرند.