ميزان كارآمدي دفاعيه «علم ناقص انسان» در پاسخ به مسأله ي منطقي شر

يكي از پاسخ هاي مشهور به مسأله ي منطقي شر، دفاعيه ي علم ناقص انسان يا محدوديت قواي شناختي انسان در تشخيص خير و شر امور نام دارد. بر اساس اين دفاعيه، از آنجايي كه اساسا اثبات وجود شرِ گزاف در عالم ناممكن است، لذا صورت مسأله منطقي شر معتبر نيست. نوشتار حاضر با تأمل در حدود كارآمدي نظريه علم ناقض، به اين نتيجه رسيده است كه اگر منظور از شر در صورت مسأله منطقي شر، شر گزاف باشد، اين دفاعيه به شرحي كه در متن نوشتار توضيح داده خواهد شد، ميتواند نامعتبر بودن صورت مسأله مزبور را نشان دهد. اما اگر منظور از شر، مطلق درد و رنج باشد، پاسخ مورد اشاره نميتواند كامل و همه جانبه باشد و براي ردّ كامل و همه جانبه مسأله منطقي شر، گريزي از ورود به بحث درباره مفهوم قدرت مطلق الهي نيست. بعلاوه، اين پاسخ حتي اگر پاسخي همه جانبه باشد، نهايتا وجود خدا را محتمل ميسازد و نميتواند مدعاي حداقلي برهان منطقي شر مبني بر مشكوك بودن وجود خدا را ردّ كند و براي نفي اين ترديد بايد از پاسخهاي ديگر به مسأله شر كمك گرفت. البته اين سخن بدان معنا نيست كه «احتمال عدم وجود خدا» بر «احتمال وجود خدا» رجحان دارد. بلكه اتفاقا دفاعيه ي علم ناقص مي تواند اين مدعاي مسأله ي قرينه اي شر را نيز منتفي سازد.