از قضيۀ بيز تا ردّ طبيعت‌گراييِ خداناباورانه

نظريه ي احتمال نويدبخش يك بنياد دقيق و يكپارچه براي كاوش در معرفت شناسي و فلسفه ي علم بود. فلسفه ي دين نيز بستري مناسب براي به كارگيري تفكر احتمالاتي است. استدلال احتمالاتي محور بسياري از مباحث مهم درباره ي خداباوري و عقلانيت اعتقاد ديني بوده است. اين پژوهش به يك نمونه از هم انديشي و تعامل بين دو حوزه ي خداشناسي و دانش احتمال مي پردازد. يكي از مهمترين نقدها به طبيعت گرايي خداناباورانه، استدلال تكاملي بيزمحور است. الگوي اين استدلال عليه طبيعت گرايي برگرفته از قضيه ي بيز است. به رغم برخي نقاط قوت استدلال تكاملي بيزمحور در نقد طبيعت گرايي، اين استدلال آنجا كه به برخي الزامات قضيه ي بيز توجه ندارد، از چند لحاظ درخور تأمل و نيازمند تكميل است: 1. در اين استدلال به تخصيص ارزشي مشخص توجه نشده است؛ 2. قابليت اطمينان قواي شناختي، گاه . نيازمند تعليق است؛ 3. اعتبارپذيري باورها در انواع مختلفي طبقه بندي مي شود؛ 4. استدلال بيزي ديگر شواهد مرتبط با اطمينان پذيري قواي شناختي را ناديده مي گيرد؛ 5.نتيجه ي ،« احتمال قابليت اطمينان قواي شناختي، 1 است »بنابر نظريه ي تأييد بيز، نتيجه اي نادرست است؛ 6. شايد شواهد مستقل، طبيعت گرايي و تكامل را موقتاً از اشكال خودشكن بودن نجات دهد، اما خودشكني طبيعت گرايي از طريق ديگر استدلال ها اثبات شدني است و لذا اشكال خودشكني همچنان به قوت خود باقي است.اين مقاله دو هدف را دنبال مي كند: نخست، تحليل استدلال تكاملي بيزمحور در رد طبيعت گرايي؛ و دوم، ارائه ي افزوده ها و پيشنهادهايي براي تكميل آن.