تغييرات مكاني خشكسالي هيدرولوژيك جريان در مقياس‌هاي مختلف زماني در رودخانه‌هاي استان اردبيل

در حين وقوع خشكسالي هيدرولوژيكي، ضمن عدم نياز آبي بهره‌برداران، جريان رودخانه كاهش يافته و كيفيت اكوسيستم رودخانه تخريب خواهد شد. تعيين تغييرات زماني و مكاني شاخص خشكسالي هيدرولوژيك، امكان برنامه‌ريزي به‌منظور استفاده بهينه از آب رودخانه‌ها فراهم مي‌كند. در اين پژوهش، تغييرات زماني و مكاني شاخص خشكسالي جريان رودخانه‌اي (SDI) در 28 ايستگاه هيدرومتري استان اردبيل مورد ارزيابي قرار گرفت. مقادير SDI با نرم‌افزار DrinC محاسبه و ويژگي‌هاي خشكسالي هيدرولوژيك تحليل و تغييرات مكاني SDI در مقياس‌هاي زماني 1 ماهه، 3 ماهه، 6 ماهه و سالانه در نرم‌افزار GIS تعيين شد. مقادير SDI يك ماهه‌ (خشكسالي‌هاي كوتاه‌مدت) نشان داد كه خشكسالي‌ در رودخانه‌هاي كم‌آب بيش‌تر اتفاق افتاده است. اين در حالي است كه اكثر ايستگاه‌هاي پر آب و كم آب، دوره‌هاي ترسالي شديد داشته‌اند. مقادير SDI سالانه (بلند‌مدت) در اكثر ايستگاه‌هاي در بين بازه 1-≥SDI≥5/1، قرار داشته كه نشان از وقوع خشكسالي ملايم هستند. تغييرات مكاني مقادير SDI نشان داد كه تغييرات مكاني در مقياس‌ يك‌ماهه كاملاً متفاوت از مقياس سالانه است. كم‌ترين وقوع SDI در ايستگاه‌هاي بالادست و رودخانه‌هاي جاري در دامنه‌هاي سبلان بود. خشكسالي‌هاي شديد و خيلي‌شديد در رودخانه‌هايي اتفاق مي‌افتد كه آبدهي آن كم است. هر اندازه آب‌دهي رودخانه بيش‌تر باشد وقوع خشكسالي‌هاي شديد كاهش مي‌يابد و ثبات جريان آن از رودخانه‌هايي با آب‌دهي كم بيش‌تر است.