اثر تغيير اقليم بر نوسانات رواناب سطحي حوضه ي آبريز رودخانه ارس

يكي از مهم‌ترين اثرات تغيير اقليم تشديد چرخه هيدرولوژيكي مي باشد كه موجب تغيير ميزان دما، تبخير و تعرق و تغيير الگوي بارش مي شود. پژوهش حاضر باهدف پيش بيني تغييرات دما، بارش و ارزيابي تأثيرات تغيير اقليم بر وضعيت رواناب هاي سطحي حوضه‌ آبريز ارس واقع در شمال غرب ايران صورت گرفت. شبيه‌سازي شرايط اقليمي در محيط نرم‌افزار LARS-WG تحت سناريو RCP8.5 انجام شد و در محيط نرم افزار اكسل مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. با استفاده از مدل تجربي ترنت وايت اصلاح‌شده ميزان تبخير و تعرق پتانسيل براي دو دوره مشاهداتي و شبيه‌سازي برآورد گرديد. جهت اطمينان از صحت سنجي مدل از شاخص هاي خطا سنجي ميانگين ﻣﺠﺬور ﻣﺮﺑﻌﺎت ﺧﻄﺎ (RMSE)، و ضريب تعيين (R^2) و ضريب كارايي نش - ساتكليف (ENS) نيز استفاده شد، همچنين مدل سازي تغييرات رواناب سطحي در محيط نرم‌افزار GIS و افزونه SWAT انجام شد و پس از  تشكيل واحدهاي هيدرولوژيكي (HRU) جهت واسنجي و اعتبارسنجي مدل شرايط پايه براي تغييرات رواناب هاي سطحي انتخاب گرديد و براي ايستگاه هاي هيدرومتري اعتبارسنجي صورت گرفت. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد با مدل سازي داده هاي اقليمي طي دوره شبيه‌سازي ميزان دما و تبخير و تعرق افزايش خواهد يافت و در مقابل ميزان نزولات جوي كاهش اتفاق افتاده و روانا ب سطحي كاهش پيدا مي كند. همچنين نتايج صحت سنجي براي داده‌هاي اقليمي نشان داد كه دقت مدل در ايستگاه هاي منتخب موردبررسي بالا بوده است و براي پارامتر بارش به دليل ماهيت ناپيوسته آن، همبستگي بين داده ي كمتر از پارامتر دما و متفاوت مي‌باشد. نتايج مدل سازي هيدرومتري حوضه‌ها نشان داد كه  مقدار نش – ساتكليف به مقدار 1 نزديك بوده  و ضريب همبستگي بين داده‌ها  0/99  مي باشد كه نشان‌دهنده كارايي بالايي مدل جهت شبيه‌سازي و برآورد تغييرات اقليم و اثرات آن بر ميزان رواناب هاي سطحي مي‌باشد.