جستاري بر پيشگيري همه‌جانبه در سازمان‌هاي امنيتي

زمينه و هدف: اولويت اصلي سازمان‌هاي امنيتي «پيشگيري» از بروز آسيب و تهديدهايي است كه در صورت كم‌توجهي به آن‌ها ممكن است چالش‌هاي جدي را براي جامعه هدف ايجاد كند؛ با درنظر داشتن اهميت موضوع و لزوم اهتمام در راستاي فهم چيستي آن، اين تحقيق به‌دنبال فهم پيشگيري همه‌جانبه در سازمان‌هاي امنيتي است تا در پرتو آن اصلي‌ترين اركان اين موضوع كشف و شناسايي گردد؛ بنابراين، هدف اصلي بسط مفهوم «پيشگيري» و اهتمام در راستاي فهم جامعيت آن در قالب يك تلاش علمي است. روش‌شناسي: اين تحقيق از حيث هدف بنيادي و از حيث روش تحقيق، مبتني بر رهيافت كيفي و از نوع تحليل محتواي كيفي است. رويكردي كه در آن با تحليل داده‌هاي متني برگرفته از مصاحبه‌ها؛ همواره به‌دنبال تقليل داده‌هاست. مشاركت‌كنندگان اين پژوهش به‌صورت هدفمند شامل تعداد 25 نفر از خبرگان يكي از سازمان‌هاي امنيتي است؛ پايايي داده‌ها در چند سطح از طريق استفاده از راهنماي مصاحبه، تبادل نظر درباره‌ شيوه‌ اجراي تفسير و كدگذاري انجام گرفته است، همچنين در بحث اعتبار تحقيق از روش ارزيابي اعتبار به روش ارتباطي (خبرگي) استفاده شده است؛ به عبارتي مصاحبه‌شوندگان تطابق محتويات متون تحليل شده را با اظهارات خودشان تأييد كرده‌اند. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: نتايج اين پژوهش نشان‌مي‌دهد كه جاري‌سازي پيشگيري همه‌جانبه در سازمان‌هاي امنيتي نيازمند توجه مديران اين سازمان‌ها به جنبه‌هاي مختلف و مرتبط با مأموريت‌هاي اين سازمان‌هاست. توجه به فرايندهاي‌كاري، عوامل ساختاري، عوامل رفتاري و عوامل زمينه‌اي اصلي‌ترين ابعاد پيشگيري همه‌جانبه تلقي مي‌شوند. در بين عوامل ساختاري، مقوله‌ فرعي ساختار نيروي انساني؛ در بين عوامل رفتاري؛ مقوله‌ فرعي مسئول‌سازي نسبت به مأموريت و همچنين ظرفيت‌سازي و در بين عوامل زمينه‌اي، توجه به سرمايه‌ اجتماعي (به‌ويژه اعتماد‌سازي و مشاركت‌پذيري) اصلي‌ترين مقوله‌هاي پيشگيري همه‌جانبه را تشكيل مي‌دهند. به موازات نتايج اين پژوهش پيشنهادهايي كاربردي مرتبط با چهار حوزه‌ مرتبط با سازمان‌هاي امنيتي شامل ساختار، فرايندها، رفتار و محيط (زمينه) ارائه گرديده است.