فريب اطلاعاتي از منظر فقه اطلاعات

زمينه و هدف: راهبردها، اطلاعات و راه‌كنش‌هاي نظامي هر يك از طرفين درگير جنگ نقش بسزايي در غلبه به ديگري دارد. به همين دليل طرفين براي به‌هم ريختن محاسبه‌ اطلاعاتي دشمن، به فريب اطلاعاتي رو مي‌آورند كه اين كار يكي از اصول مهم در جنگ‌هاست؛ بدين معنا كه با ارائه اطلاعات غلط از لشكر خودي، محاسبات اطلاعاتي دشمن به‌هم بريزد. در متون فقهي اين مسئله با عنوان «خدعه» مطرح شده است. هدف از اين پژوهش اين است كه حكم فريب اطلاعاتي از منظر فقه اطلاعات بررسي شود. روش‌شناسي: پژوهش حاضر بر اساس ماهيت كاربردي است و مبتني بر روش «توصيفي- تحليلي» است و از روش كتابخانه‌اي بهره گرفته شده است. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: رجوع به شريعت مقدس اسلام به ويژه فقه شيعه علاوه بر مشروعيت‌بخشي به عمليات‌هاي نظامي، مي‌تواند نويد‌بخش پيشرفت در مسائل نظامي، قدرت نرم، ارائه طريق عمليات رواني و فريب اطلاعاتي باشد. فريب اطلاعاتي در ادله‌ نقلي و تاريخي پيشوايان ديني و اقوال فقهاي بزرگ متعدد ديده شده است؛ بنابراين، باتوجه به پشتوانه‌ ادله‌ فقهي مثل آيات قرآن، روايات متعدد، اجماع، عقل و سيره‌ عقلا؛ نه‌تنها مي‌توان به جواز عمليات فريب اطلاعاتي قائل شد؛ بلكه در برخي مواقع مي‌توان به وجوب فريب اطلاعاتي مايل شد.