به‏ كارگيري مدل‌ داده‌كاوي هيبريدي (الگوريتم ژنتيك-موجك- شبكه عصبي عميق- شبيه‌سازي مونت‌كارلو) براي پيش‌بيني قيمت محصولات كشاورزي: مطالعه موردي قيمت آتي زعفران در بورس كالاي كشاورزي

پيش بيني قيمت و روند تغييرات آن از مهم ترين عوامل در تصميم گيري و تدوين راهبرد‌هاي مربوط به محصولات كشاورزي است. هدف مطالعه حاضر ارائه يك مدل يا الگوي داده‌كاوي هيبريدي شامل مجموعه مدل‌هاي غيرخطي الگوريتم ژنتيك، تبديل موجك، شبكه عصبي عميق و روش مونت‌كارلو براي پيش‌بيني دقيق قيمت محصولات كشاورزي بود. اين الگوي پيشنهادي از نوع هيبريدي دومرحله‌اي و مدل پايه هيبريدي غيرخطي- غيرخطي بود و در آن، از الگوريتم ژنتيك براي تعيين وقفه بهينه سري زماني قيمت، از تابع موجك براي نوفه‌زدايي داده‌هاي قيمت، از شبكه عصبي عميق براي پيش‌بيني قيمت، از روش مونت‌كارلو براي شبيه‌سازي محتمل‌ترين احتمال قيمت و در نهايت، از محاسبات پيچيده نرم براي انجام «پيش‌بيني خارج از نمونه با مجموعه داده‌هاي جديد» براي دوره زماني دوم تا دهم ارديبهشت 1399 استفاده شد. نتايج مقايسه الگوي پيشنهادي «الگوريتم ژنتيك- تبديل موجك- شبكه عصبي عميق- مونت‌كارلو» با سه الگوي رقيب «الگوريتم ژنتيك-شبكه عصبي عميق- مونت‌كارلو»، «الگوريتم ژنتيك- تبديل موجك- شبكه عصبي ساده- مونت‌كارلو» و «الگوريتم ژنتيك- شبكه عصبي ساده- مونت كارلو»، با استفاده از معيارهاي ارزيابي، نشان داد كه الگوي پيشنهادي نسبت به سه الگوي رقيب داراي عملكرد بهتري در پيش‌بيني قيمت زعفران آتي است؛ همچنين، استفاده از شبكه عصبي عميق در مقايسه با شبكه عصبي ساده و نيز به‏ كارگيري نظريه موجك براي نوفه‌زدايي و استفاده از روش مونت‏كارلو براي شبيه‌سازي قيمت‌هاي پيش‌بيني‏ شده دقت پيش‌بيني قيمت آتي زعفران را افزايش مي‌دهد. علاوه بر اين، استفاده از محاسبات نرم براي انجام «پيش‌بيني خارج از نمونه با مجموعه داده‌هاي جديد» نشان داد كه الگوي پيشنهادي از كارآيي لازم و دقت بالا براي پيش‌بيني كوتاه‌مدت قيمت آتي زعفران برخوردار بوده، به‏ گونه ‏اي كه ميزان خطاي محاسباتي كمتر از يك درصد (0.6 درصد) است. بنابراين، مطالعه حاضر در دستيابي به شاخص ميزان دقت حداكثري، سناريوسازي روند قيمت‌هاي آتي، تحليل حساسيت مؤلفه‌هاي مؤثر بر قيمت و سرانجام، پيش‌بيني قيمت آينده از جايگاهي بسيار مناسب برخوردار است. با توجه به نتايج به ‏دست‏ آمده، استفاده از الگوي پيشنهادي براي پيش‌بيني قيمت محصولات كشاورزي توصيه مي‌شود.