آثار اقتصادي تغيير اقليم بر محصولات منتخب راهبردي در ايران

گرچه همه بخش هاي مختلف اقتصادي از تغييرات اقليم تأثير مي‏ پذيرند، اما وابستگي بخش كشاورزي به اقليم بيش از ديگر بخش‏ هاست. اثر منفي گرمايش جهاني بر كشاورزي تهديدي براي امنيت غذايي محسوب مي‌شود. از اين ‏رو، كمي‌سازي آثار اين تغييرات بر توليد محصولات كشاورزي بسيار ضروري مي‌نمايد. هدف مطالعه حاضر بررسي تأثير متغيرهاي اقليمي بر ميزان توليد محصولات راهبردي منتخب در ايران بود و بدين منظور، از رهيافت سري‌هاي زماني و مدل اقتصادسنجي خودرگرسيوني با وقفه توزيعي (ARDL) استفاده شد. برآورد مدل با استفاده از داده هاي دوره زماني 93-1340 نشان داد كه محصولات برنج، جو، گندم و ذرت، به‏ ترتيب، بيشترين سرعت تعديل را در واكنش به هر گونه تكانه (شوك) و انحراف از حالت تعادلي بلندمدت خود دارند؛ همچنين، از لحاظ تأثيرگذاري غلظت دي‏ اكسيد كربن (CO2)، ذرت بيشترين افزايش توليد و برنج كمترين تأثيرپذيري مثبت را به ازاي يك درصد افزايش دي‏اكسيد كربن  بيشتر خواهند داشت. از بررسي مجموع نتايج مي توان دريافت كه تاكنون اثر منفي معني دار از تغيير اقليم بر توليد غلات كشور چه در كوتاه‏مدت و چه در بلندمدت مشاهده نشده و هرچند، در طول نيم قرن گذشته، تاثيرات منفي تغيير اقليم با اتكاي بيشتر بر بهره ‏برداري از منابع پايه آب و خاك جبران شده است، تداوم اين وضعيت براي آينده امكان‏پذير نيست. بنابراين، «بهره‏ گيري از فناوري هاي پيشرفته» و «ترويج كشاورزي هوشمند نسبت به اقليم» را مي‏توان راهكارهايي مناسب براي جلوگيري از وقوع پيامدهاي فاجعه ‏بار تغيير اقليم در بخش كشاورزي دانست.