تأثير جنسيت كودكان بر طراحي فضاي باز مهد كودك و پيش دبستاني براساس آموزه هاي اسلامي

اسلام درباره نقش جنسيت، تعيين و بكارگيري آن، نهايت دقت و نكته بيني را دارد تا آنچه رفتار و منش ويژه دختر يا پسر معرفي مي شود، صرف نظر از پذيرش اجتماعي- فرهنگي، بستر رشد و كمال را نيز بيابد. امروزه در پرتو مطالعات عميق پزشكي، رواني و اجتماعي تفاوت هاي قابل توجهي ميان دختران و پسران كشف شده است. اين تفاوت ها از دو مسير هويت جنسي و نقش آموزي جنسيتي برفرآيند تربيت افراد و شيوه آموزش آن ها اثرگذار است. بر اين اساس توجه به اين تفاوت ها در تعيين الزامات طراحي فضاي باز واجد اهميت است. هدف اين تحقيق بررسي اثر تفاوت هاي جنسيتي طبق آموزه هاي اسلامي بر طراحي فضاي باز مهد و پيش دبستاني است. در تحقيق حاضر بعد از مرور تفاوت هاي ذكر شده بين دختر و پسر در قرآن و ساير متون اسلامي، بر تفاوت هاي ذهني و مغزي دختران و پسران تمركز شده است. همچنين با مرور ادبيات در زمينه تفاوت هاي رشدي و ساختاري، تفاوت هاي شيميايي و تفاوت هاي كاركردي چارچوب يك مصاحبه باز پاسخ براي شروع فرآيند دلفي آماده شد. تحقيق حاضر كاربردي و كيفي است و به اجراي روش دلفي بين 7 روانشناس و 15 متخصص معماري پرداخته است تا ضمن احصاي يك فهرست موثر از تفاوت هاي كالبدي/عملكردي در فضاي باز آموزشي كودكان كه براي دختران و پسران بايد وجود داشته باشد، دستورالعمل هاي معماري متناسب با آن را براي طراحي فضاي باز آموزشي ويژه كودكان دختر و پسر بدست آورد. نمونه تحقيق با استفاده از روش گلوله برفي انتخاب شد. نتيجه تحقيق حاضر يك فهرست كاربردي از عواملي است كه بايد در طراحي فضاي باز آموزشي متناسب با تفاوت هاي ذكر شده رعايت شود. از جمله يافته هاي تحقيق، استفاده از رنگ هاي تند، گرم و روشن، وجود فضاي كاركردي مناسب براي دور هم نشيني، هندسه ساده، گوشه هاي منحني در فضا، فضاي نقاشي و المان ها مينياتوري براي دختران است. همچنين براي پسران فضايي با رنگ ملايم يا رنگ گرم و سرد تلفيقي، فضاي تقابل و بازي دو نفره، هندسه پيچيده، فضا براي آشنايي با حرفه ها و مشاغل و كشاورزي، وجود اختلاف سطح، فضاي مناسب براي ورزش هاي توپي و تعادلي و وجود فضاي مانور قابل پيشنهاد است.