بررسي رفتار حرارتي نقوش هندسي سنتي (خوون‌چيني) در جداره‌هاي مجوف خارجي ديوارهاي دوجداره دزفول در راستاي احياي هويت فرهنگي

نقوش سنتي به كار رفته در معماري و تزئينات، ريشه در هويت و فرهنگ هر منطقه دارند و خصوصيات خاص فرهنگي و هويتي آن را به نمايش مي‌گذارند. در شهرستان دزفول، نقوش هندسي آجري كه با نام خوون‌چيني شناخته مي‌شوند؛ يكي از شاخصه‌هاي هويت فرهنگي شهر مي‌باشند. با توجه به اقليم گرم دزفول، معماران از ديوارهاي مجوف با الگوهاي مذكور در جهت سايه‌اندازي با اهداف اقليمي استفاده مي‌كردند؛ درحاليكه امروزه در معماري معاصر دزفول، اين الگوها چندان مورد استفاده نبوده و كاربرد آنها صرفا جنبه تزئيناتي دارد و از اهداف اقليمي بدور مانده است. حال سوالي كه در اينجا مطرح است اينست كه تفاوت عملكرد اقليمي و رفتار حرارتي الگوهاي مختلف خوون‌چيني در ديواره‌هاي دوجداره چيست و كدام الگوها عملكرد اقليمي موثرتري دارند؟ براين اساس اين پژوهش تلاش دارد تا در راستاي احياي هويت فرهنگي منطقه با استفاده از الگوهاي هندسي سنتي نظير خوون‌چيني، راهكاري جهت بهبود رفتار حرارتي ديوارهاي مجوف سايه‌انداز ارائه نمايد و با بررسي رفتار حرارتي اين نقوش، الگوي بهينه‌اي پيشنهاد دهد كه ضمن احياي هويت فرهنگي شهر، به لحاظ اقليمي عملكرد مناسبي داشته باشد. روش تحقيق اين پژوهش، يك روش تركيبي است كه با توجه به ماهيت خود، روش‌هاي مختلف تجربي و شبيه‌سازي و پژوهش موردي را درگير مي‌نمايد و از روش تحقيق تفسيري و تاريخي نيز بهره‌مند مي‌شود. ابتدا به كمك مطالعات كتابخانه‌اي و ميداني، نقوش هندسي و الگوهاي بومي بررسي، طبقه‌بندي و تفسير شدند و مشاهدات تجربي در اين زمينه به ثبت رسيد. سپس رفتار حرارتي اين الگوها برروي جداره خارجي ديوار دوجداره به كمك شبيه‌سازي تحليل گرديد. در اين پژوهش شبيه‌سازي‌ها با نرم‌افزار انرژي‌پلاس پس از اثبات روايي و پايايي آن انجام شد. نتايج نشان داد كه استفاده از الگوهاي سنتي در راستاي احياي هويت فرهنگي در قالب نقوش هندسي نما، عملكرد اقليمي بسيار مناسبي داشته و باعث كاهش چند درجه‌اي دماي هواي داخل در ماه‌هاي گرم سال مي‌شوند. بر اساس نوع الگوي هندسي بكار رفته در جداره خارجي، عملكرد اقليمي ديوارها متفاوت مي‌شود و هر نقش عملكرد بخصوصي را ايجاب مي‌نمايد. بر اين اساس الگوهاي چليپايي عملكرد بهتري در كاهش دماي هواي داخل داشته است.