طراحي قرارگاه رفتاري: نگرشي نو بر آموزش و درمان كودكان مبتلا به اختلالات طيف اوتيسم (نمونه موردي: كودكان 7-4 سال مركز اوتيسم بوشهر)

طراحي مكان‌هاي آموزشي-درماني بمثابه مجموعه‌اي از قرارگاه‌هاي رفتاري، به ‌لحاظ توجه به ابعاد كيفيات محيطي، مي‌توانند در شكل‌گيري الگوهاي رفتاري كاربرانشان، اثربخش عمل نمايند. از اين‌رو، شناخت مولفه‌هاي تاثيرگذار بر شكل‌گيري و كاركرد درست قرارگاه‌هاي رفتاري بعنوان تسهيلگر، مهم مي‌نمايد. بنابراين هدف پژوهش، شناسايي مولفه‌هاي سنجش كيفيت محيطي در طراحي قرارگاه‌هاي رفتاري، و ارزيابي تاثير آن‌ها بر آموزش و درمان كودكان اوتيسم 7-4 سال است.پژوهش از نوع كاربردي و روش تحقيق آن توصيفي-تحليلي و نيمه‌آزمايشيست. در اين پژوهش جامعه آماري براي دو گروه از متخصصان و آزمايش‌شوندگان از مركز اوتيسم بوشهر مشخص شد. جامعه آماري متخصصان43 نفر گزارش گرديد، كه از طريق روش نمونه‌گيري تصادفي‌ ساده و توسط فرمول كوكران، 38 نفرشان براي حجم‌‌‌نمونه انتخاب شدند؛ و جامعه آماري براي گروه آزمايش نيز، از ميان 18نفر از كودكان اوتيسم 7-4 سال مشخص، و بدليل محدوديت تعداد، كل 18نفر بعنوان حجم‌‌‌نمونه تعيين گرديد. گردآوري اطلاعات در دو بخش نظري و ميداني؛ و براي تجزيه و تحليل اطلاعات از آمارهاي توصيفي و استنباطي(آزمون‌هاي تي-جفت نمونه‌اي و فريدمن)، از طريق نرم افزار SPSS انجام شد. يافته‌ها نشان مي‌دهد ميان مولفه‌هاي سنجش كيفيت محيطي(موثر) در طراحي قرارگاه‌هاي رفتاري و روند آموزش و درمان كودكان اوتيسم 7-4 سال، تاثير معناداري برقرارست؛ كه تاثيرگذاري اين مولفه‌ها نسبت به‌ يكديگر متفاوت بوده و به ‌ترتيب شامل: مولفه‌هاي كاركردي-رفتاري، ساختاري-فيزيكي و ادراكي-شناختيست.بحث و نتيجه گيري: به‌نظر مي‌رسد با برقراري تعادل ميان مولفه‌هاي موثر مكان‌ساز(كاركردي-رفتاري، ساختاري-فيزيكي، ادراكي-شناختي)، مي‌توان سطح كيفيت و كارايي قرارگاه‌هاي رفتاري را در جهت آموزش و درمان بهتر كودكان اوتيسم ارتقاء بخشيد و موجبات پيشرفت آنان را مهيا نمود.