ارزيابي شاخص هاي تحمل به خشكي گياه سيب زميني در پاسخ به استرس كم آبياري

سيب زميني به عنوان يك محصول استراتژيك در تامين امنيت غذايي كشور شناخته شده و چهارمين محصول پرمصرف غذايي مردم ايران است. اين گياه به دليل دارا بودن سيستم ريشه ايي كم عمق، حساس به تنش خشكي است. ارزيابي تحمل به خشكي 20 ژنوتيپ سيب زميني در موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر واقع در كرج در سال 1397 انجام شد. آزمايش به صورت كرت هاي نواري بر پايه طرح بلوك كاملاً تصادفي با سه تكرار و تحت دو تيمار (تنش كم آبياري و شاهد) انجام شد. نتايج نشان داد كه اثر ساده تيمار ژنوتيپ بر تمامي صفات مورد مطالعه شامل عملكرد كل، عملكرد خوراكي ( اندازه غده بزرگتر از 55 ميلي متر)، عملكرد بذري (اندازه غده بين 35-55 ميلي متر)، عملكرد قابل فروش (مجموع عملكرد خوراكي و بذري) و عملكرد غيرقابل فروش (اندازه غده كوچكتر از 35 ميلي متر) در سطح احتمال %1 معني دار بودند. در اين آزمايش، 11 شاخص تحمل به تنش شامل شاخص تحمل به خشكي (STI)، ميانگين هندسي بهره وري (GMP)، ميانگين شاخص عملكرد (MP)، ميانگين هارمونيك (HM)، شاخص حساسيت به تنش (SSI)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص پاسخ به خشكي (DRI)، شاخص تحمل نسبي (RDI)، شاخص تحمل به تنش غير زيستي (ATI) و درصد شاخص حساسيت به تنش (SSPI) محاسبه شد. همچنين عملكرد غده تحت تنش (Ys) و شرايط نرمال (Yp) برآورد گرديد.  نتايج حاصل از تجزيه مولفه اصلي و تجزيه خوشه ايي نشان داد كه ژنوتيپ هاي متحمل  و حساس در تنش خشكي با الگوي مشابهي در يك گروه قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه همبستگي بالا و معني داري بين MP، Yp و Ys وجود دارد. در بين ژنوتيپ ها و ارقام مورد بررسي ژنوتيپ هاي 902027 و 1-8703 بالاترين ميزان  MPو GMP را داشتند كه نشاندهنده تحمل بالاي ژنوتيپ ها در پاسخ به تنش كم آبياري بوده است.