ارزيابي اثر محرك هاي زيستي و تنظيم كننده هاي رشدي بر خصوصيات كيفي و جوانه‌زني بذورگاوزبان اروپايي (Borago officinalis L.) پس از انبارداري

به منظور بررسي اثر محيط رشد پايه مادري بر جوانه‌زني بذور و رشد گياهچه‌هاي گاوزبان اروپايي پس از انبارداري، آزمايشي به‌صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دانشگاه محقق اردبيلي اجرا شد. تيمار‌ها شامل بذرهاي حاصل از بوته‌هاي مادري محلول‌پاشي شده با اسيد هيوميك (0.5 گرم در ليتر)، كيتوزان (1 گرم در ليتر)، اسيد هيوميك + كيتوزان (0.5 گرم در ليتر + 1 گرم در ليتر)، اسيد ساليسيليك (4 ميلي‌مولار)، اسيد آسكوربيك (0.85 ميلي‌مولار)، نيترات پتاسيم (20 ميلي‌مولار) و شاهد بود. آزمون‌هاي جوانه‌زني و رشد گياهچه روي اين بذرها طي دو دوره (بعد از برداشت و پس از پنج سال انبارداري) انجام گرفت. نتايج نشان داد در شرايط بدون انبارداري، بذرهاي حاصل از بوته‌هاي مادري تيمار شده با محرك‌هاي زيستي و تنظيم‌كننده‌هاي رشدي، باعث افزايش جوانه‌زني و رشد گياهچه‌ها نسبت به بذرهاي حاصل از تيمار شاهد گرديد. در اين شرايط، محلول‌پاشي بوته‌هاي مادري با اسيد هيوميك+كيتوزان، با افزايش درصد و سرعت جوانه‌زني (به ترتيب 36/98 و 12/45 درصدي)، شاخص قدرت (45/48 درصدي)، طول و وزن خشك گياهچه‌ها (به ترتيب 41/98 و 36 درصدي)، بيشترين تاثير را در بهبود خصوصيات جوانه‌زني و رشد گياهچه‌ها داشت. اگرچه انبارداري بذرها به مدت پنج سال، باعث كاهش قوه‌ناميه و قدرت بذرها گرديد، اما محلول‌پاشي بوته‌هاي مادري، از طريق افزايش درصد قوه ناميه و شاخص قدرت بذر، از اثرات منفي انبارداري بر جوانه‌زني كاسته و موجب افزايش درصد جوانه‌زني، طول و وزن خشك گياهچه‌ها شد. به‌طور كلي در بين تيمارهاي بوته‌هاي مادري، محلول‌پاشي توام اسيد هيوميك و كيتوزان را مي‌توان به‌دليل اثرات هم افزايي، بهترين تيمار براي بهبود زنده‌ماني بذر، خصوصيات جوانه‌زني و رشد گياهچه‌هاي گاوزبان دانست.