بررسي اثرات عوامل اقتصادي و اجتماعي بر سلامت در ايران

مقدمه: سلامت افراد در جامعه تحت تأثير متغيرهاي محيطي، اقتصادي و اجتماعي قرار مي‌گيرد كه توجه به آنها از بعد سياست گذاري و كاهش نابرابري‌ها، مديريت و كنترل تقاضا براي خدمات سلامت بسيار مهم است. براين اساس، هدف از پژوهش حاضر تعيين اثرات برخي عوامل اقتصادي-اجتماعي بر سلامت است.روش كار: پژوهش حاضر يك مطالعه توصيفي- تحليلي و مقطعي است. در مرحله اول، متغيرهاي وابسته و توضيحي در پاسخ به سوال پژوهش مبني بر برآورد اثرگذاري عوامل اقتصادي و اجتماعي بر شاخص هاي سلامت شناسايي شدند. در مرحله دوم داده هاي مورد نياز براي متغيرهاي در نظر گرفته شده در پژوهش از منابع موجود و در دسترس استخراج شد و در مرحله سوم، با استفاده مدل آماري و تحليلي تخمين رگرسيوني، همبستگي بين متغير‌هاي وابسته و توضيحي يا اثرگذار مورد ارزيابي و سنجش قرار گرفت. يافته ها: متغيرهاي مورد مطالعه، شامل مجموعه اي از عوامل اقتصادي- اجتماعي و شاخص‌هاي سطح سلامت از جمله سطح درآمد خانوار، وضعيت اشتغال، نرخ مشاركت اقتصادي در جامعه، بُعد خانوار، قيمت خدمات سلامت، جمعيت سوء تغذيه كودكان زير 5 سال، سال هاي اميد  زندگي و سال هاي عمر از دست رفته كودكان زير يك سال به علت مرگ بودند. نتيجه تخمين ضرايب كشش در معادلات نشان مي دهد كه كشش شاخص سلامت اميد زندگي نسبت به درآمد، شاخص قيمت سلامت، نرخ بيكاري، بعد خانوار به ترتيب (0.023)، (0.060)، (0.010-)و(0.171-) در سطح معنا‌داري زير 4درصد براي همه متغيرها به جز نرخ بيكاري بوده و كشش شاخص سوءتغذيه كودكان زير 5 سال نسبت به درآمد، شاخص قيمت سلامت، نرخ مشاركت اقتصادي و بعد خانوار به ترتيب (0.601)، (1.430)، (1.733-)و(2.268) در سطح معنا‌داري زير 8درصد براي همه متغيرهاي معادله به جز نرخ مشاركت اقتصادي است. حجم نمونه در جمعيت سوءتغذيه كودكان 19270 نفر از كودكان زير 5 سال استان‌هاي كل كشور و حجم نمونه در متغيرهاي اقتصادي اجتماعي كل جمعيت كشور در سال 1395 بود.نتيجه گيري: در اين پژوهش به منظور بررسي تاثيرگذاري عوامل اقتصادي-اجتماعي موثر بر سلامت، تأثير عواملي از جمله درآمد خانوار، وضعيت اشتغال، نرخ مشاركت اقتصادي در جامعه، بُعد خانوار، قيمت خدمات سلامت بر شاخص هاي سلامت و بيماري با تشكيل تابع سلامت مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه اين اكثر اين عوامل بر سلامت جامعه موثر هستند و سياست‌گذاران سلامت با توجه به اين عوامل مي توانند بر سلامت و نابرابري‌هاي سلامت، تقاضا براي خدمات سلامت و هزينه هاي سلامت تأثيرگذار باشند.