برآورد ارزش اقتصادي آب شرب در استان همدان با مدل هكمن

رشد روز‏افزون تقاضاي آب در شرايط خاص اقليمي كشور، استان همدان را در آستانه كمبود شديد و به دنبال آن تنش هاي اجتماعي و سياسي زيادي قرار خواهد داد كه بهبود اين شرايط نيازمند رويكردهايي براي تخصيص و استفاده بهينه از منابع آبي موجود است. قيمت گذاري آب و تعيين تعرفه هاي مناسب، ابزاري قوي براي مديريت تقاضا و بهترين رويكرد براي تخصيص و تشويق به حفاظت از منابع آبي است. براي رسيدن به اين هدف در اين پژوهش براي تعيين ارزش اقتصادي آب به بررسي تمايل به پرداخت آب شرب با استفاده از رهيافت ارزش گذاري مشروط دوگانه پرداخته شده است. براي اين تحقيق به‏منظور بررسي رفتار خانوارها در تمايل به پرداخت آب شرب از الگوي هكمن و نيز از داده هاي مقطع زماني سال 1396 مربوط به 329 خانواده از شهرستان هاي همدان، كبودرآهنگ و نهاوند استفاده شد. نتايج حاصل از برآورد مدل هكمن نشان داد كه در شهرستان همدان، كبودرآهنگ و نهاوند به‏ترتيب 45.6 ، 57.4 و 6.5 درصد از خانوارها، حاضر به پرداخت مبلغي بيش از تعرفه فعلي براي بهبود كيفيت آب آشاميدني هستند. بدين ترتيب ميانگين تمايل به پرداخت براي آب آشاميدني سالم در شهرستان همدان، كبودرآهنگ و نهاوند به‏ترتيب 5830، 7400 و 5250 ريال براي هر خانوار برآورد شد. هم چنين نتايج نشان داد كه عوامل متغيرهاي بارتكفل، سطح زير بنا و درآمد از جمله عوامل تأثيرگذار بر تصميم خانوارها بر پرداخت بيشتر آب بهاء براي استفاده از آب شرب با كيفيت بالاتر است و عوامل تعيين كننده در ميزان تمايل به پرداخت خانوارها شامل متغيرهاي، سن، تعداد اعضاء خانواده و مساحت خانه است. با توجه به تمايل به پرداخت بالاي خانوارها نسبت به قيمت آب بها، ضروري است برنامه‏ريزي مناسبي براي بهبود آب آشاميدني سالم صورت گيرد.