بررسي تأثير بهينه‌سازي توأم توزيع آب و الگوي كشت بر درآمد كشاورزان (مطالعه موردي: شبكه قزوين)

با توجه به رشد روز افزون مصرف آب، تخصيص بهينه منابع آب نياز به توجه بيشتري دارد. در كشور ايران به علت كمبود بارندگي در اكثر حوضه هاي آبريز و محدود بودن منابع آب، برنامه ريزي به منظور شناخت امكانات و محدوديت هاي منابع آب با هدف بهره برداري بهينه بسيار ضروري و اجتناب ناپذير است. مقدار آب تخصيص داده‌شده به شبكه آبياري قزوين از سد طالقان از گذشته در حدود 255 ميليون مترمكعب بوده است كه امروزه، مقدار تخصيص به حدود 120 ميليون مترمكعب در سال كاهش ‌يافته است. بررسي الگوي كشت طي ده سال اخير نشان مي‌دهد تركيب الگوي كشت، علي‌رغم كاهش آب تخصيص‌يافته، ثابت بوده است. ازاين‌رو كشاورزان براي جبران اقدام به برداشت غيرمجاز از چاه ها نموده‌اند كه اين موضوع باعث افت شديد سفره آب زيرزميني شده است. لذا در اين مطالعه با هدف حفظ هم‌زمان منابع آب زيرزميني و افزايش درآمد كشاورزان، به ارائه الگو بهينه توزيع آب و الگوي كشت با استفاده از الگوريتم ژنتيك در قالب دو مدل بهينه سازي الف- توزيع آب و ب- توزيع آب و الگوي كشت پرداخته شده است. نتايج نشان داد در صورت تخصيص 255 ميليون متر مكعب در سال، درآمد شبكه حدود 165 ميليارد تومان بوده كه با كاهش تخصيص، درآمد شبكه به حدود 85 ميليارد تومان رسيده است كه با بهينه سازي توزيع آب در ميان بهره برداران در وضعيت فعلي درآمد شبكه به حدود 110 ميليارد تومان و با بهينه سازي توزيع آب و الگوي كشت درآمد به 156 ميليارد تومان خواهد رسيد.