اثرات زيركشندگي حشره‌كش تيوسيكلام بر فراسنجه‌هاي زيستي مگس مينوز سبزي و صيفي Liriomyza sativae (Diptera: Agromyzidae) در شرايط آزمايشگاهي

مگس مينوز سبزي و صيفي Liriomyza sativae Blanchard ، از مهم ترين آفات سبزي ‌هاي گلخانه اي و فضاي باز، محسوب مي شود. با توجه به توصيه كاربرد حشره كش تيوسيكلام جهت مديريت آفت مزبور، در پژوهش حاضر، اثرات كشندگي و زيركشندگي(131/5:LC30، 87/1:LC20، 49/15:LC10 ميلي گرم ماده موثره بر ليتر) حشره كش تيوسيكلام (اويسكت®SP50%) روي فراسنجه هاي زيستي اين آفت در شرايط آزمايشگاهي مورد ارزيابي قرار گرفت. روش مورد استفاده در انجام آزمايش ها غوطه وري صفحه هاي برگي حاوي لارو مگس در تركيب آفت كش بود. تجزيه داده ها با استفاده از تئوري جدول زندگي دو جنسي ويژه سن-مرحله رشدي انجام شد. نتايج نشان داد كه، طول عمر مگس هاي بالغ بصورت معني داري تحت تاثير غلظت هاي زيركشنده حشره كش كاهش يافت. باروري نيز بطور معني داري تحت تاثير غلظت هاي مورد مطالعه قرار گرفت و كمترين ميزان اين فراسنجه (34/23 تخم) در غلظت LC30 ثبت شد. به علاوه غلظت هاي زيركشنده مورد مطالعه مقادير نرخ خالص توليدمثل (R0) را در مقايسه با شاهد كاهش دادند (78/01:شاهدو 63/76:LC30،11/58:LC20،33/6:LC10 نتاج/ فرد). ساير فراسنجه ها مانند نرخ ذاتي افزايش جمعيت (r) و نرخ متناهي افزايش جمعيت (l) نيز به طور معني‌داري نسبت به شاهد كمتر شدند. بيشترين مقادير اين فراسنجه ها در شاهد ثبت شد( به ترتيب 0/19و 1/21 بر روز). كاهش نرخ رشد در تيمارهاي مختلف زيركشنده، افزايش طول مدت يك نسل (T) را دربر داشت بطوريكه كمترين آن در شاهد 22/49 روز و بيشترين در LC30 با 26/25 روز ثبت شد. يافته‌هاي پژوهش حاضر بيانگر اين است كه حشره كش تيوسيكلام پتانسيل خوبي در كنترل مگس مينوز در غلظت هاي كشنده و زيركشنده دارد. ضرورت توجه به اثرات زيركشندگي حشره كش ها در ارزيابي اثرات كلي آفت كش ها بر آفات و دشمنان طبيعي آنها را آشكار مي كند.