بررسي مقاومت ارقام مختلف بادام نسبت به زنبور مغزخوار بادام Eurytoma amygdali Enderlein (Hymenoptera: Eurytomidae)

زنبور مغزخوار بادام،Eurytoma amygdali Enderlein ، يكي از آفات مهم و كليدي درختان بادام در ايران است. براي انجام اين تحقيق، 7 رقم و ژنوتيپ بادام جديد و نيز رايج در استان آذربايجان شرقي بررسي شدند. نتايج نشان داد كه بين ارقام مختلف مورد آزمايش بادام از لحاظ درصد آلودگي به زنبور مغزخوار بادام، اختلاف معني دار در سطح احتمال يك درصد وجود داشت. ارقام آذر و شكوفه و ژنوتيپ ALC721 با ميانگين بيش از 50 درصد آلودگي بالاترين درصد آلودگي را در بين ارقام مورد آزمايش داشتند و ارقام فرانيس، سهند، A200 و اسكندر با ميانگين كمتر از 10 درصد آلودگي داراي كمترين درصد آلودگي به اين آفت بودند. بررسي تعداد نيش زنبور در آزمايش آنتي زنوز نشان داد كه رقم آذر با ميانگين 0.96±2.07 داراي بالاترين نيش زنبور و ارقام سهند با ميانگين 0.43± 0.61 و فرانيس با ميانگين 0.51± 0.60 داراي كمترين نيش زنبور بودند. بيشترين درصد ريزش ميوه در اثر نيش زنبور، در ارقام آذر، شكوفه، اسكندر، فرانيس و ژنوتيپ ALC721 با ميانگين بيش از 35% و كمترين درصد ريزش ميوه در ارقام A200 و سهند با ميانگين كمتر از 10% بود. نتايج آزمايش بويايي سنجي نشان داد كه بيشترين تعداد زنبورهاي ماده به ارقام اسكندر، آذر، ALC721 و شكوفه و كمترين تعداد زنبور به ارقام سهند و فرانيس جلب شدند. بطور كلي نتايج اين تحقيق نشان داد كه ارقام آذر و شكوفه و ژنوتيپ ALC721 حساس ترين ارقام به زنبور مغزخوار بادام در بين ارقام مختلف مورد آزمايش بادام بودند. ارقام فرانيس و اسكندر عليرغم درصد ريزش بالاي ميوه در اثر نيش زنبور داراي درصد آلودگي پايين به زنبور مغزخوار بادام در آخر فصل بودند. ارقام سهند و A200 با كمترين درصد ريزش ميوه در اثر نيش زنبور و نيز كمترين درصد آلودگي به زنبور مغزخوار بادام در آخر فصل مقاوم ترين ارقام به زنبور مغزخوار بادام بودند.