بررسي پيامدهاي حس‌گرايي از ديدگاه قرآن

شناخت موجودات، امري ممكن و محقق بوده، راه‌هاي زيادي براي آن وجود دارد. از ديدگاه قرآن، برخي از اين راه‌ها، مانند راه عقل، قلب، شهود و حس، دروني بوده، همگان توان استفاده از آن‌ها را دارند و برخي ديگر، مانند راه وحي، بيروني و مختص انبياي الهي است. با اينكه راه‌هاي عقل، قلب، شهود و وحي از مهم‌ترين راه‌هاي شناخت بوده و براي سعادت انسان ضروري هستند، برخي از انسان‌ها، با نگاه وارونه، آن‌ها را رها كرده، به حس‌گرايي و حس‌بسندگي روي آورده‌اند. اين نگاه افراطي به حس، سبب شد تا آنان در خداشناسي، مسائلي مانند ديدن خداوند، فرزند داشتن و فقر او را مطرح كنند و در نبوت، انتظار دريافت اوراق وحي را داشته و سرانجام با انكار معاد، خود را در همين دنيا منحصر بدانند. اين درحالي‌ است كه: اولاً، شناخت حسي، متكي به معرفت عقلي بوده، به‌تنهايي يقين‌آور نيست؛ ثانياً، بسياري از امور، مانند عليّت، معلوليّت و معاد، از قلمرو دريافت‌هاي حسي خارج هستند.