تحليل و نقد نظريه ديويي درزمينه عمل و عناصر تربيت اخلاقي ازنظر علامه طباطبايي (ره)

Analysis and critique of Dewey's theory of practice and elements of moral education from the perspective of Allamah Tabatabai

قضاوت درباره عقلاني بودن يا نبودن تصميم‌هاي اخلاقي، يكي از دغدغه‌هاي مهم فلسفه اخلاقي و ازجمله مهم‌ترين مسائل فيلسوفان تربيتي است. جان ديويي به‌عنوان يكي از تأثيرگذارترين فيلسوفان تربيتي قرن بيستم، در اين زمينه نظريه‌پردازي كرده است؛ وي با طرح نظريه تمرين عملي نمايشي به تبيين نحوه تأمل آدمي در موقعيت‌هاي اخلاقي پرداخته و به‌تبع آن به تشريح ديدگاه خود درباره عنصرهاي تربيت اخلاقي پرداخته است. در اين پژوهش، با روش تحليلي – انتقادي به بررسي و نقد ديدگاه ديويي از منظر علامه طباطبايي مي‌پردازيم. نتايج نشان مي‌دهد كه ديويي با طرح نظريه تمرين عملي نمايشي، در انجام عمل اخلاقي، به نيازهاي طبيعي توجه داشته و در تصميم‌گيري براي انجام عمل اخلاقي به حسن فعلي نظركرده است؛ درحالي‌كه علامه طباطبايي با طرح نظريه اعتباريات عملي، در انجام عمل اخلاقي هم به نيازهاي فطري، و هم به نيازهاي طبيعي توجه كرده و در تصميم‌گيري درباره انجام عمل اخلاقي نيز هم به حسن فاعلي نظر داشته و هم به حسن فعلي، به تعبيري تصميم‌گيري در موقعيت‌هاي اخلاقي به‌زعم علامه طباطبايي هم مسبوق به حسن فاعلي و هم مسبوق به حسن فعلي است. (در بخش تربيتي) سه نقد بر ديدگاه ديويي از منظر علامه مطرح است: 1- نگاه مادي و زميني ديويي به امر تربيت اخلاقي 2- ناديده گرفتن عنصر فطرت به‌عنوان يكي از شروط لازم در تربيت اخلاقي و 3- عدم توجه به عنصر ايمان به‌عنوان يكي از عنصرهاي مهم تربيت اخلاقي.

Judging whether moral decisions are rational or not is one of the important concerns of moral philosophy and is one of the most important issues of educational philosophers. John Dewey has been the theorist as one of the most influential twentieth-century educational philosophers in this field. By designing the theory of "dramatic rehearsal," he explains how human reflects on ethical situations, and subsequently outlines his point of view on moral education and the expression of its most important components. In this research, by analytical-critical method, we review and critique Dewey's view from the perspective of Allameh Tabatabai. The results show that Dewey has focused on the natural needs of the practice of acting in the practice of ethics, and has commented on good cause in making decisions about moral action. While Allameh Tabatabai, with the design of the theory of practical credit, has taken into account both natural needs and innate needs in the practice of ethical action, he has also considered the good cause and the current goodness in deciding whether to do moral action. an‎d (in the educational sector), there are three critique of Dewey's view from the perspective of Allameh: 1- Dewey's material and terrestrial view of ethical education 2- ignoring the element of innate as one of the necessary conditions for moral education; and 3. not paying attention to the element of faith as one of the important components of moral education.