بررسي تاثير بي‌وزني بلندمدت بر محدوده ثبات و تعادل پوياي غواصان حبس‌نفس، اسكوبا و افراد غير غواص

هدف:مطالعات حاضر در بخش بي‌وزني معطوف به آثار و پيامدهاي كوتاه مدت محيط كم جاذبه و بي‌وزني بر انسان به جاي سنجش تغييرات احتمالي درازمدت آن شده است. بنابراين هدف از پژوهش حاضر بررسي تاثير قرارگيري غواصان، در بي ‎وزني و به شكل مكرر در بروز مشكلات تعادلي از يك طرف و از طرفي بررسي تفاوت دو گروه غواص اسكوبا و حبس نفس در حفظ تعادل و محدوده ثبات عملكردي از طرف ديگر است.روش بررسي:اين پژوهش از نوع نيمه تجربي و مداخله ‏اي، داراي سه گروه بود. تعداد جامعه غواصان در جزيره كيش و شهر چابهار، 85 نفر و تعداد افراد غيرغواص 50 نفر بود. از بين جامعه پژوهش حاضر بر اساس معيارهاي پژوهش تعداد 11 غواص حبس‌نفس، 15 غواص اسكوبا و 22 فرد سالم انتخاب و در سه گروه حبس‌نفس، اسكوبا و كنترل به شكل در دسترس و هدفمند قرار گرفتند. تمامي آزمودني‌ها به وسيله آزمون محدوده ثبات عملكردي و آزمون تعادل پوياي Y مورد ارزيابي قرار گرفتند. به منظور انجام اندازه‌گيري ‌ها، ابتدا هر آزمون به شكل كامل توسط آزمونگر انجام و توضيح داده شد و سپس به آزمودني اجازه داده شد 3 بار به شكل آزمايشي حركت را انجام داده تا از اين راه هم با نحوه‌ي اجرا و هم خطاهاي آزموني آشنا شود. از آزمون آنوواي يك طرفه و تست تعقيبي توكي جهت مقايسه داده‌ هاي سه گروه استفاده شد. تمامي تجزيه و تحليل ‏هاي آماري با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 انجام شد.يافته ‌ها:در محدوده ثبات عملكردي تفاوتي معنادار ميان سه گروه ديده نشده است (0/860=p)  اما در بخش تعادل پويا در بين سه گروه تفاوت معناداري وجود دارد (0/05≥p). نتايج آزمون تعقيبي توكي در بخش تحليل داده‌هاي آزمون تعادل پويا نشان داد كه گروه حبس‌نفس با دو گروه اسكوبا (0/001=p) و افراد غيرغواص داراي تفاوت معنادار است (0/004=p)  و از طرفي ميان دو گروه اسكوبا و افراد غيرغواص نيز تفاوت معنادار بود (0/001=p). بنابراين غواصان حبس‌نفس و اسكوبا داراي توانايي حفظ محدوده ثبات عملكردي مطلوبي مي ‌باشند اما هر دو گروه غواص با افزايش نياز حركتي در حفظ تعادل خويش با مشكل مواجه مي‌ شوند كه اين مشكل به شكل معناداري در غواصان اسكوبا نامطلوب‌ تر است.نتيجه ‌گيري:با توجه به تفاوت مشهود دو گروه غواص كه حاكي از توانايي حفظ تعادل مناسب‌ تر در غواصان حبس‌نفس و در مقابل وجود مشكل در حفظ تعادل در غواصان اسكوبا است، و همچنين تفاوت بارز ميان افراد غير غواص و هر دو گروه غواص، به نظر مي‌رسد كه بهتر باشد برنامه‌هاي تمريني‌اي را با هدف حفظ و بهبود تعادل، به برنامه عملكردي اين غواصان افزوده شود.