مقايسه درك استعاره‌هاي بدن‌مند و مفاهيم انتزاعي در كودكان فارسي‌زبان داراي اتيسم و همتايان زباني ‏طبيعي

هدف:استعاره‌ ها از طريق همبستگي با تجربۀ بدن‌مند قابل درك هستند و هرگونه نقص در سيستم حسي-حركتي به فقر تجربيات بدن‌مند و در نتيجه به نقص در درك مفاهيم انتزاعي ازجمله استعاره‌ها منجر مي‌‌شوند. درك ضعيف استعاره از مشخصه‌‌هاي اصلي اختلال طيف اتيسم محسوب مي‌‌شود، با توجه به زبان‌ويژه  بودن استعاره‌‌ها و نبود نتايج مشابه در تحقيقات پيشين، لازم است درك استعاره و عوامل مؤثر بر آن در كودكان فارسي ‌زبان داراي اتيسم نيز بررسي شود، لذا هدف اين مطالعه بررسي درك استعاره، رابطه بين زبان و درك استعاره و همچنين مسير درك مؤثرتر استعاره (ديداري، شنيداري) در كودكان فارسي‌زبان داراي اتيسم و مقايسۀ آن با كودكان طبيعي است.روش بررسي:در اين پژوهش، 20 كودك دبستاني فارسي‌زبان داراي اتيسم از مدارس اتيسم شهر تهران (پيك هنر، بشارت و پيامبر اعظم) انتخاب شدند (با سن تقويمي 7 تا 11 سال) و بعد از اجراي آزمون رشد زبان فارسي نيلي‌پور و همكاران (38)، 11 كودك كه سطح زباني آن ها 5 تا 6 سال بود، انتخاب شدند و با 11 كودك طبيعي همتاي زباني از نظر درك استعاره ‌هاي ديداري و شنيداري مورد مقايسه قرار داده شدند. براي بررسي درك استعاره‌هاي بدن‌مند در زبان فارسي آزمون سلطاني و همكاران (22) و  براي بررسي سطح زباني كودكان داراي اتيسم و همتاي سني آن ها از آزمون رشد زبان فارسي نيلي‌پور و همكاران (38) استفاده شد.يافته‌ ها:نتايج نشان داد مقايسۀ درك استعاره بين دو گروه نشان داد در هر سه مورد يعني امتياز درك استعاره ديداري، امتياز درك استعاره شنيداري و امتياز درك كلي استعاره ‌ها بين دو گروه كودكان داراي اتيسم و همتايان زباني آن ها تفاوت معنادار وجود دارد. در هر دو گروه ميانگين درك استعاره‌ هاي ديداري كمتر از استعاره‌هاي شنيداري است. در كودكان داراي اتيسم در هيچ مورد غير از تكاليف مربوط به تمييز شنيداري، صرف و درك نحوي، ميان زبان و درك استعاره همبستگي  معناداري وجود ندارد.نتيجه ‌گيري:بنابراين كودكان داراي اتيسم فارسي‌ زبان در هر دو كانال ديداري و شنيداري استعاره، ضعيف هستند و نياز به توجه، بررسي و درمان دارند و توجه به عوامل مرتبط به آن مانند توانايي ‌هاي ارتباطي و زباني مي‌تواند در طراحي درمان آن ها سودمند باشد.