بررسي تطبيقي اسطوره «قيرات»در روايتهاي مختلف داستان كوراوغلي با اسبهاي اسطوره‌اي شاهنامه

اسب نزد ايرانيان اوليّه از اهميت خاصي برخوردار بوده است. در داستانهاي حماسي ايران،  اسب، همراه راستين قهرمان است. از مطالعۀ حماسۀ كوراوغلي و شاهنامۀ فردوسي چنين برمي‌آيد كه اسبهاي اسطوره‌اي در هر دو اثر ويژگيهاي مشتركي دارند. آنها از لحاظ ظاهري افسونگرند و از لحاظ قدرت فراتر از حد تصور. در هر دو مورد  اسبها ويژگيهاي انساني دارند؛ همراه صادق قهرمان و چونان برادر او هستند ؛ در برابر قهرمان احساس مسئوليت مي‌كنند؛ همراه قهرمان مي‌جنگند و با او مي‌ميرند. اگرچه اين ويژگيها در قيرات كوراوغلي و بيشتر اسبهاي شاهنامه بويژه رخش مشترك است دو ويژگي  تولّد اسطوره‌اي قيرات  و نيز جاودانگي او، وي را از ديگر اسبها ممتاز ساخته است. تولد قيرات از اصل دريايي كه گاهي ويژگي بالداري در بعضي روايتها نيز بدان افزوده شده او را به دنياي سه گانۀ آب، زمين و هوا منسوب كرده است تا قدرتي فراتر از حد تصوّر از آنِ او كند. مضمون نوشيدن ازآب حيات و جاودانگي او نيز از ديگر شاخصه اي مهم دستان كوراوغلي است كه البته ويژگي اول يعني تولد اسطوره‌اي اسب از اصل دريايي در افسانه‌هاي شفاهي به رخش اسب رستم نيز نسبت داده شده است. اين مقاله به روش توصيفي و تحليلي به بررسي تطبيقي ويژگيهاي قيرات، مهمترين عنصر اسطوره‌اي داستان كوراوغلي در روايتهاي مختلف با اسبهاي اسطوره‌اي شاهنامه مي‌پردازد.