بررسي تغييرات شوري خاك در شهرستان تربت حيدريه استان خراسان رضوي با استفاده از داده‌هاي MODIS

ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺷﻮري ﺧﺎك ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺻﺮف ﻫﺰﯾﻨﮥ ﻓﺮاوان و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ زﻣﯿﻨﯽ ﻣﯿﺴﺮ اﺳﺖ. اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺑﺰارﻫـﺎي ﺳﻨﺠﺶ از دور در دﻫﻪ ﻫﺎي اﺧﯿﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ و ﮐﺎرآﻣﺪي اﻣﮑﺎن ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﺑـﺮداري از ﺷـﻮري ﺧـﺎك را ﻓـﺮاﻫﻢ ﮐـﺮ ده اﻧـﺪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮري ﺧﺎك در اﻣﺮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺨﺮﯾﺐ زﻣﯿﻦ و ﺑﯿﺎﺑﺎن زاﯾﯽ ﺑﺴﯿﺎر اﻫﻤﯿﺖ داﺷﺘﻪ و ﻟﺬا ﭘﮋوﻫﺶ در اﯾـﻦ زﻣﯿﻨـﻪ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﺴـﯿﺎر ﮐﺎرﺑﺮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺷﻮري ﺧﺎك در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺗﺮﺑـﺖ ﺣﯿﺪرﯾـﻪ اﺳـﺘﺎن ﺧﺮاﺳـﺎن رﺿـﻮي ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از داده ﻫﺎي ﻣﺎﻫﻮاره اي ﻣﻮدﯾﺲ در ﺑﺎزۀ زﻣﺎﻧﯽ 2005 ﺗﺎ 2020 ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪ. ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎﻧﺪ 4 و 6 اﯾـﻦ ﻣـﺎﻫﻮاره اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﯿﻦ ﺷﻮري، ارﺗﻔﺎع، ﺷﯿﺐ و ﺷﺎﺧﺺ ارﺗﻘﺎﯾﺎﻓﺘﮥ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ EVI ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ ﺳﻄﺢ ﺷﻮري در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭼﻨﺪان ﺑﺎ 􀀀ﻧﯿﺴﺖ، اﻣﺎ روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪۀ اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﻮري در ﻣﻨﻄﻘـﻪ اﺳـﺖ. ﺑـﺮ ﻫﻤـﯿﻦ اﺳـﺎس ﻋﻤـﺪۀ ﻣﻨﻄﻘﻪ 60% 2235 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ در ﮐ􀀁س ﺑﺪون ﺷﻮري و 35% ﻣﻨﻄﻘﻪ 1304 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ در ﺷـﻮري ﺧﻔﯿـﻒ و ﺗﻨﻬـﺎ 5% ﻣﻨﻄﻘـﻪ 186 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ در ﮐ􀀁س ﺷﺪﯾﺪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد. ﻣﻘﺎﯾﺴﮥ ﺑﯿﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺗﺨﻤﯿﻨﯽ و واﻗﻌﯽ در ﻋﺮﺻﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﭘﺎ ﻣﻌـﺎدل 0/65 ﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن از اﻋﺘﺒﺎر اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه دارد. اﻣﺎ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﯿﺎن ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪۀ ﻋﺪم ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺷـﻮري ﺑـﺎ ﺷﯿﺐ، ارﺗﻔﺎع و EVI ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ ﭘﺮاﮐﻨﺪۀ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮر اﺳﺖ. اﻟﺒﺘـﻪ ﻣﻘـﺎدﯾﺮ ﻫﻤﺒﺴـﺘﮕﯽ ارﺗﻔـﺎع و ﺷـﯿﺐ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﻓﻘﺮ ﺷﺪﯾﺪ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ و ﺗﺠﻤﻊ ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺗﺒﺨﯿﺮي در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻣﻌـﺪود ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.