تحليل زيست ‌پذيري شهري در كلان شهر اصفهان با تأكيد بر شاخص‌هاي اجتماعي – فرهنگي

ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﻣﯿﻦ ﮐﻼن ﺷﻬﺮ اﯾﺮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺳﻌﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ وﺟﻮد 15 ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻬﺮي در آن ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ آن وﺟﻮد دارد ﻟﺬا ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﺮرﺳﯽ دﻗﯿﻖ اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ از دﯾﺪﮔﺎه زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮي ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺪف: ﻫﺪف اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ 15ﮔﺎﻧﻪ ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن از ﻟﺤﺎظ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺗﻔﺎوت اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ: روش ﺗﺤﻘﯿﻖ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ - ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ و از ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ . ﺑـﺮاي ﮔـﺮدآوري اﻃﻼﻋـﺎت ﺑـﻪ دو ﺻـﻮرت ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي و ﻣﯿﺪاﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش دﻟﻔﯽ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. در اﯾـ ﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ از آزﻣﻮن ﻫﺎي ﺗﯽ ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ ﯾﮏ ﻃﺮﻓﻪ و آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﻣﮑﺮر در ﻧﺮم اﻓـﺰار SPSS ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري ﺳﺎﮐﻨﯿﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ 15 ﮔﺎﻧﻪ ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺟﻤﻊ ﮐﻞ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 1972662 ﻧﻔﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐـﻪ ﺑﺮاﺳـﺎس ﻓﺮﻣﻮل ﮐﻮﮐﺮان 682 ﺑﺮآورد ﮔﺮدﯾﺪ. ﻗﻠﻤﺮو ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﭘﮋوﻫﺶ: ﻗﻠﻤﺮو ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﻣﻨﺎﻃﻖ 15ﮔﺎﻧﻪ ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﮑﺮر ﺟﻬﺖ ﺳﻨﺠﺶ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎ، ﻣﻌﻨﺎداري ﺗﻔﺎوت ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻫﺎي ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎ را در ﻣﻨﺎﻃﻖ 15 ﮔﺎﻧﻪ ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺛﺒﺎت ﻣﯽ ﮐﻨﺪ (Sig 0/05)؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ 95 درﺻﺪ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﯿﺰان ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎ، داراي اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﺎداري اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﺤﻠﯿﻞ ANOVA ﺟﻬﺖ ﺳﻨﺠﺶ ﺑﻌﺪ زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ - ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﻣﻌﻨﺎداري ﺗﻔﺎوت ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦﻫﺎي ﭘﺎﺳﺨﺪﻫﯽ اﯾﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ را در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺛﺒﺎت ﻣﯽﮐﻨﺪ )Sig 0/05(. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ 95 درﺻﺪ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﻌﺪ زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، داراي اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﺎداري اﺳﺖ. در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﮐﺪام ﯾﮏ از ﺳﻄﻮح ﭘﺎﺳﺨﺪﻫﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮ، اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﺎدار وﺟﻮد دارد از آزﻣﻮن ﻫﺎي ﺗﻌﻘﯿﺒﯽ Tukey اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ آن در ﺟﺪول زﯾﺮ آورده ﺷﺪ. در ﻧﺘﯿﺠﻪي اﯾﻦ آزﻣﻮن ﻣﯽﺗﻮان ﺑﯿﺎن ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﻌﺪ زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ - ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻫﺮ ﮔﺮوه اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﺎداري وﺟﻮد ﻧﺪارد در ﺣﺎل اﯾﻨﮑﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﻌﺪ زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ - ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداري وﺟﻮد دارد )Sig 0/05(. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﻌﺪ زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﻣﻨﻄﻘﻪ 9 ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ در اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎر را داﺷﺘﻪ و ﻣﻨﻄﻘﻪ 1 داراي ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺗﻔﺎوت ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ دارد. ﻧﺘﺎﯾﺞ: اﻫﺘﻤﺎم اﺳﺎﺳﯽ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺳﻨﺠﺶ و ارزﯾﺎﺑﯽ زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ- ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻖ 15 ﮔﺎﻧﻪ ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑـﻪ دﺳـﺖ آﻣﺪه از دﯾﺪﮔﺎه ﺳﺎﮐﻨﺎن ﻣﻨﺎﻃﻖ 15 ﮔﺎﻧﻪ ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن، زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ - ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ از ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻗﺮار دارد. اﻣﺘﯿﺎز ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از آزﻣﻮن t ﺗﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﺪد3 ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ، ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 2/75 ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ. در ﺑﯿﻦ 5 ﺷـﺎﺧﺺ ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﯽ در زﯾﺴـﺖ ﭘـﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ - ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ را ﺷﺎﺧﺺ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﭘﻠﯿﺲ ﺑﺎ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ 3/15 و ﺑﻌﺪ از آن ﺷﺎﺧﺺ ﻣﯿﺰان اﻣﻨﯿﺖ ﺣﺲ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ 3/02 ﺑﻮده اﺳـﺖ. در ﺑﯿﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ را از ﻟﺤﺎظ زﯾﺴﺖ ﭘﺬﯾﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ - ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ 3/31 ﻣﻨﻄﻘﻪ ﯾﮏ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺑﻘﯿﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ زﯾﺮ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﻮده اﻧﺪ.