سنجش پراكنده رويي شهري در پويش فضايي شهررشت

ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﭘﺮاﮐﻨﺪه روﯾﯽ ﺷﻬﺮي، دﺳﺖ اﻧﺪازي ﮐﺎرﺑﺮي ﻫﺎي زﻣﯿﻦ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻏﯿﺮﺷﻬﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪه اي راﯾﺞ در ﺟﻬﺎن در ﺣﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺗﺒـﺪ ﯾﻞ ﺷـﺪه اﺳﺖ. ﻫﺪف: اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، اﺑﻌﺎد و ﺑﺎزﺗﺎبﻫﺎي ﭘﺮاﮐﻨﺪه روﯾﯽ ﺷﻬﺮي را در ﺷﻬﺮ رﺷﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺳﻨﺠﺶ ﮐﺮده اﺳﺖ. روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ: روش ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮارهاي ﻟﻨﺪﺳﺖ، ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮي اراﺿـ ﯽ در ﭼﻬـﺎر ﮐـﺎرﺑﺮ ي ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮي و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه، ﻣﻨﺎﻃﻖ آﺑﯽ و ﺷﺎﻟﯿﺰار، ﺟﻨﮕﻞ و زﻣﯿﻦﻫﺎي ﮐﺸﺎورزي و ﺑﺎﻏﺎت اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺴﺖ ﻣﺘﺮﯾﮏ ﻫﺎي ﻓﻀﺎﯾﯽ (ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﺎرﺑﺮي، ﺗﻌﺪاد ﻟﮑﻪ، ﺗﺮاﮐﻢ ﻟﮑﻪ، ﺳﻨﺠﻪ ﮐﻞ ﻟﺒﻪ ﻟﮑﻪ، ﺗﺮاﮐﻢ ﻟﺒﻪ ﻟﮑﻪ، ﻣﯿﺰان ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ، ﻣﯿﺰان ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ اﻗﻠﯿﺪوﺳﯽ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ، ﺷﺎﺧﺺ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻣﺠـﺎورت، ﺷـﺎﺧﺺ ﺗﺠﻤـﻊ) در دو ﺳـﻄﺢ ﮐﻼس و ﺳﯿﻤﺎ، ﭘﺮاﮐﻨﺪه روﯾﯽ ﺷﻬﺮ رﺷﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰارFRAGSTATS ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻗﻠﻤﺮو ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﭘﮋوﻫﺶ: ﻗﻠﻤﺮو ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺷﻬﺮ رﺷﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺰاﯾﻨﺪهاي رﺷﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻗﻄﻌﺎت ﺷﻬﺮي ﻣﺘﻌﺪدي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻣﻮازات اﯾﻦ رﺷﺪ، زﻣﯿﻦ ﮐﺸﺎورزي و ﺷﺎﻟﯿﺰار ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده و ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت زﯾﺎدي ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺿﺮﯾﺐ اﻓﺰاﯾﺶ 103 درﺻﺪي ﮐﻼس ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮي در ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﯽ 26 ﺳﺎﻟﻪ (1398-1372)، ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ آﻫﻨﮓ ﭘﺮﺷﺘﺎب ﭘﻮﯾﺶ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ ﮐﺎﻟﺒﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺎرﺑﺮي، ﺗﺒﺪﯾﻞ ﭘﻮﺷﺶ زﻣﯿﻦ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ و زﻣﯿﻨﯽ در ﺑﯿﺮون و ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺷﻬﺮ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ: ﻣﯿﻞ ﻓﺰاﯾﻨﺪه ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ و آﻫﻨﮓ ﭘﺮﺷﺘﺎب رﺷﺪ در ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ اﯾﺮان، ﺑﺎ رواج اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮاﮐﻨﺪه روﯾـﯽ در ﺳـﺎﺧﺘﺎر و ﺳـﺎزﻣﺎن ﻓﻀـﺎ ﯾﯽ اﯾـ ﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده اﺳﺖ. روشﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺳﻨﺠﻪﻫﺎ و ﻣﺘﺮﯾﮏﻫﺎي ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ و دﻗﺖ ﺑﺎﻻ ﺳﻄﻮح و اﺑﻌﺎد ﭘﺮاﮐﻨﺪه روﯾﯽ ﺷﻬﺮي را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﻧﺘـﺎ ﯾﺞ اﯾﻦ ﺳﻨﺠﻪﻫﺎ در ﻣﻮرد ﺷﻬﺮ رﺷﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﯿﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ و ﮐﺎرﺑﺮﯾﻬﺎي ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺰاﯾﻨﺪهاي رﺷﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻗﻄﻌـﺎت ﺷـﻬﺮ ي ﻣﺘﻌـﺪد ي در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﺎﻟﺒﺪي ﺷﻬﺮ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻣﻮازات اﯾﻦ رﺷﺪ، اراﺿﯽ ﮐﺸﺎورزي و ﺷﺎﻟﯿﺰار از ﺣﺎﻟﺖ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪدي ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷـﺪه ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ زﻣﯿﻦ ﮐﺸﺎورزي و ﺷﺎﻟﯿﺰارﻫﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ.